Europese 'high politics'

The policy agenda of the European Council, 1975–2011

De wijze waarop de Europese Raad agendapunten behandelt en hoe vervolgens beleid tot stand komt, lijkt op de manier waarop dat ook op nationaal niveau gebeurt. Maar er zijn ook belangrijke verschillen. Zo schrapt bijvoorbeeld de Europese Raad voor een volgende top makkelijk onderwerpen die op een vorige top nog als ‘belangrijk’ werden gezien.

Dit blijk uit onderzoek van Petya Alexandrova, Marcello Carammia en Arco Timmermans, dat onlangs in het boek The European Council and European Governance is gepubliceerd. Zij komen tot deze constatering na analyse van de conclusies van de Europese Raad, gecodeerd op beleidsinhoud. De wetenschappers noemen als verklaring de institutionele ontwikkelingen in de Europese raad en de EU in het geheel. Zo drukken de uitbreiding van de EU – iedere lidstaat is met de regeringsleider in de Europese Raad vertegenwoordigd – en de steeds nieuwe EU-bevoegdheden hun stempel op de agenda. Ook kreeg de Europese Raad als instituut een centralere rol.

Daarom moest de Raad een evenwicht zien te vinden tussen ‘business as usual’ en de reactie op ontwikkelingen op de politieke agenda. De vergaderfrequentie werd verhoogd en de intensiteit van de tops nam toe. De aandacht voor belangrijke complexe onderwerpen verschoof vaak bij elkaar opvolgende vergaderingen: stond de ene keer zo’n onderwerp nog hoog op de agenda, een volgende keer was het er nog nét niet van verdwenen. Daardoor kregen vooral vanaf het begin van de jaren ‘90 verschillende kwesties steeds meer aandacht. Op de agenda van de Europese Raad zijn dus flinke aandachtsverschuivingen op een groter aantal onderwerpen te zien.

De gegevens, uitgewerkt in het kader van de EU Policy Agendas Project, zijn nu beschikbaar op de webpagina van het project, inclusief een interactieve visualisatie: www.policyagendas.eu/data.html

Het boek staat onder redactie van François Foret en Yann-Sven Rittelmeyer is verkrijgbaar via:

Deze bijdrage verscheen in 'De Hofvijver' nr. 37 d.d. 16 december 2013.