Europese uitslag in grote lijnen

maandag 27 mei 2019, 13:00, analyse van mr. Nico Visser

Na de verkiezingen van het Europees Parlement tekenen zich enkele grote lijnen af:

  • Er is sprake van versplintering: de grootste fracties verliezen; voor een meerderheid zijn niet langer twee, maar minimaal drie fracties nodig. De EVP blijft wel de grootste.
  • Van de vier eurokritische fracties boeken er twee winst en lijden er twee verlies. De pro-Europese liberalen en Groenen gaan er flink op vooruit. Daarmee blijft de verhouding tussen pro- en anti-Europese partijen ongeveer gelijk.
  • Met naar schatting 51 procent ligt de opkomst op het hoogste niveau van de afgelopen 20 jaar.

Voor een meerderheid zijn minimaal drie fracties nodig

De twee grootste fracties, de EVP (christendemocraten) en S&D (sociaaldemocraten) hebben voor het eerst sinds de eerste rechtstreekse verkiezingen in 1979 samen geen meerderheid meer; zij dalen van in totaal 400 naar 325 zetels *. Voor een meerderheid zijn 376 zetels nodig. Deze twee fracties zullen dan ook coalities moeten gaan sluiten met de liberale ALDE-fractie (in totaal 434 zetels, een ruime meerderheid) of met de Groenen (394 zetels).

Tip: het Europees Parlement heeft een calculator waarmee getoond kan worden welke fracties samen een meerderheid hebben.

Winst voor zowel pro- als anti-Europese partijen

De twee fracties die het meest afwijzend tegenover de EU staan, hebben flink gewonnen. De rechts-populistische ENV ging van 36 naar 58 zetels (+22); de eurosceptische EVDD van 42 naar 54 zetels (+12). Daar staat verlies tegenover van twee andere eurokritische fracties. De ECR (de conservatieve fractie waar Forum voor Democratie zich bij wil aansluiten) daalt van 77 naar 59 (-18) en de uiterst linkse GUE/NGL, waar de SP deel van uitmaakte, zakt van 52 naar 39 zetels (-13). In totaal gaan deze vier fracties van 207 naar 210 zetels. Geen spectaculaire groei dus voor het anti-Europese geluid.

De liberalen (ALDE) en de Groenen, beide uitgesproken voorstanders van Europese samenwerking, boeken winst: 40 respectievelijk 17 zetels. Dat maakt het verlies van de EVP (-36) en de Sociaaldemocraten (-39) overigens niet goed. Per saldo verliest dit blok van vier fracties 17 zetels.

Opkomst

De opkomst over heel Europa genomen is gestegen naar bijna 51 procent: het hoogste cijfer van de afgelopen 20 jaar.

  • De aantallen in dit artikel zijn gebaseerd op de voorlopige resultaten van 27 mei 15:05 uur op de website van het Europees Parlement.

Overzicht van de fracties in het Europees Parlement

 

Afkorting

Fractie (typering)

Voorbeelden aangesloten fracties

EVP

Fractie van de Europese Volkspartij (christendemocraten)

CDA; CDU/CSU (Dld), Forza (It)

S&D

Fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten in het Europees Parlement (sociaaldemocraten)

PvdA; SPD (Dld)

ECR

Fractie Europese Conservatieven en Hervormers (conservatieven)

nu ChristenUnie/SGP; Conservatives (VK); mogelijk Forum voor Democratie

ALDE

Fractie Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa (partij) (ALDE) + Renaissance + USR PLUS (liberalen)

VVD, D66; Renaissance (partij van Macron, Fr)

GUE/NGL

Confederale Fractie Europees Unitair Links/Noords Groen Links (links)

SP, PvdD (NL); Portugese Communistische Partij

Groenen/EVA

Fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie (groenen)

GroenLinks; les Verts (Fr)

EFDD

Fractie Europa van Vrijheid en Directe Democratie (eurosceptisch)

Brexit Party van Nigel Farage (VK), AfD (Dld)

ENV

Fractie Europa van Naties en Vrijheid (rechts-populistisch)

Front National (Fr), Lega (It)

Nico Visser is eindredacteur bij europa-nu.nl en als projectmanager verbonden aan het Montesquieu Instituut