Democratie is als een slang die in zijn eigen staart bijt.

Ik [ben] pessimistisch van aard’, vertelde J.L. Heldring, oud-hoofdredacteur van de NRC (†2013), in een tweegesprek met zijn oud-collega Andre Spoor (genoteerd in de bundel Onze Eeuw). ‘Een democratie is nu eenmaal een soort slang die in zijn eigen staart bijt.’ Om er later aan toe te voegen: ‘De democratie [..] verdwijnt misschien op den duur. Ik weet niet hoe, naar ik houd mijn hart vast.’