Goedemiddag allemaal fijn dat u met zo'n groot aantal Het buiten zitten heeft getrotseerd en hier binnen waar het op zich redelijk cool is Behalve dat dat aan mij te zien is reden cool is de nieuwspoort Welkom nogmaals het is goed te weten dat deze bijeenkomst Tot half zeven maximaal Duurt al was het maar omdat de u allemaal grappig precies om half zeven weg moet maar dat wil niet zeggen dat de andere gasten later zouden moeten blijven want zij natuurlijk even belangrijk maar even komen dat weten welkom nogmaals en moet ik even op blaadje kijken omdat ik dat eigenlijk wel uit mijn hoofd weten ik wil geen fout maken Namens het montesquieu instituut natuurlijk naam is nieuwspoort ligt voor de hand prodemos heel belangrijk die dit allemaal steeds mogelijk maakt deze discussies en het filmhuis den haag De gasten die ziet u reeds Daar op de site staan Adres goud die gaat zo'n inleiding houden zal dat doen met een aantal stellingen uitmondend Tomas vanheste is journalist bij de correspondent Eerste kamerlid frits lintmeijer die gister nog de hele dag heeft moeten uitzitten Ook als woordvoerder namens groenlinks over een onderwerp waarvan iedereen al wist hoe het afliep maar goed voor de vorm heeft hier toch leuk mee gedaan en dat is over is niet vals bedoeld wordt het ging over het het referendum maar daar staat hele dikke vette strepen door mij dat even terzijde feyenoord u de band en anne mulder die Voor de vvd tweede kamerlid is maar anne mulder u zit ook nog in een brexit commissie waardoor je heel specifiek geven om te checken heel specifiek ook nog met een onderdeel van europa en het verscheiden straks van de britten mogelijkerwijs betrokken bent en het kookt ja we hebben in de kamer 3 brexit-rapporteur is die de vinger aan de pols houden namens de camera ten aanzien van plek zit ja deze bijeenkomsten Sowieso elke bijeenkomst over europa heeft in zichzelf Ja toch het begrip bedraagt het begrip van een uitdaging want het is aan de ene kant een merk waar je kan het over alles hebben we hebben dit voorbereid om het niet over alles te hebben ik ben ervoor om als moderator ik ben kees boonman en politiek journalist Het te zorgen dat er een rode draad in zit een enige structuur nou ik kan niet beloven ter natie zeker van dit onderwerp dat daar geen sprake van zal zijn dus uiteindelijk zal het zal eindigen in de map waar maar de inzet van tevoren was in ieder geval bel die van structuur aan te brengen en dat zal zeker adriaan schout toen die en een inleiding houdt daarnaast zal ik ook aan alle deelnemers hier achter de tafel daar reacties op vragen maar u bent niet minder belangrijk dus als u opmerkingen heeft In de vorm van een vraag bij voorkeur Dan kunt u dat op enig moment ook stellen misschien een gewoon even voor de Voor de sfeer en het een beetje interactief te doen laten lijken als ik nou eens een vinger vraag aan u op te steken wie vindt het beleid van nederland Ten aanzien van de europese unie Hartstikke goed namelijk Gereserveerd maar toch positief Nou dat zijn er heel weinig en ja zo wordt er ook trouwens door de meeste pijl deskundige gepeild in nederland worden ze is niks mis mee en wie vindt het helemaal niet hartstikke goed en heeft eigenlijk heel veel kritiek op Niet goed meneer van enkele niet goed niet goed niet goed en dan gaan we straks horen waarom niet goed ik ben daar op zich wel want die vragen eigenlijk zegt helemaal niks met was een beetje voor de sfeer adriaan schout aan u de aftrap Goed ja al die is dank aan de organisatoren dat ik hier een verhaal mag hou van mij is het altijd een middel goed mee om je eigen gedachten te toetsen dus aan het eind van de middag weet ik ook wat ik denk en ik hoop dat het ook voor mij duidelijk wordt waar mijn gedachten staan dus het is ook iets om te testen ik kregen het verzoek om hier een inleiding te houden en ik kreeg mijn honger termen Voorgeschoteld hebben het europese budget het mff het een multi Meerjarig financieel kader moet ik in nederland zeggen de positie van merkel De een hele verdieping van de eurozone en om dat nou loopt en waar het staat Migratie op nieuwe crisis europese parlementsverkiezingen volgend jaar hebben ook nog brexit en zo kunnen we nog wel wat doorgaan met onderwerpen die eigenlijk op dit moment over open de discussies bepalen ja ik kan natuurlijk niet in een kort tijdsbestek hier nou echt ontzettend veel over zeggen maar wat mij opvalt is dat in de discussies die ik volg dat er een Een verwachtingspatroon is en dat zagen we vorig jaar heel duidelijk vorig jaar was het jaar van de hoop 2017 de verkiezingen waren net op het woord goed gegaan want naar de vertrouwde partijen of macron Waren die je gekozen populisten hadden niet niet gewonnen het was ook het jaar van de hoop waarin groei kwam mede door de waarschijnlijke deel van de ecb inzet en de discussies kwamen Aangewakkerd ook door de europese commissie over verdiepte integratie en de kwamen de de whitepapers discussie nota's van de commissie kwamen er over en toch is in de winter afgelopen winter de sfeer omgeslagen en hebben we toch weer dat dat de nodige voel over europa teruggekregen de crisissfeer hangt eigenlijk wel weer in de lucht Het was echt de bedoeling dat vorig jaar 2017 de agenda's zouden worden opgesteld voor 2019 namelijk Verdiepte integratie ambitieuze europese agenda er staat veel op de europese agenda en daar hoort natuurlijk ook gewoon goed budget bij Verdiepte integratie en sociale unie Zodat we volgend jaar als een u ook de verkiezingen in zouden kunnen gaan maar oordeel er ook nog transnationale lijst erbij dat 2019 echt het jaar was een jaar waarin die hoop ook uitmonden in de kiezers hebben wat te kiezen er ligt nou wat op tafel ja maar dat is eigenlijk nu beetje gestookt en ja het kernwoord voor mij als ik na al die situaties kijken in de discussies volgt dat is toch een antwoord verwachtingspatroon Het verwachtingspatroon dat mensen hadden dat is niet niet uitgekomen en de crisis sfeer hangt hangt ook weer en weer in de in de lucht dat verwachtingspatroon het is ook nog aangescherpt natuurlijk door ja we hebben poetin we hebben trump we hebben en noord-afrika u kent het hele verhaal van de de de china de bedreigingen die er op europa af komen dus het verwachtingspatroon daar kennelijk daar daar schort laat aan Dus ik wilde eigenlijk niet over die die individuele onderwerpen hebben maar vooral over dat verwachtingspatroon wat erachter zit Want misschien is ons verwachtingspatroon wel niet goed en ik kom hier op omdat ik ja ik volg een aantal media en dan lees ik bijvoorbeeld dat zegt niks want het is gewoon moet dat nog allemaal veel beter onderzoeken maar dan deze bijvoorbeeld in het financieel dagblad Daar lees ik dat en na de mezenberg en frans-duitse Deze bergen frans duijts as overleg tussen macro merkel 20 juni of sluit mijn hoofd staat er in het fd dat die uitkomst dan wel wat mager is maar tenminste Helpt het weer het vastgelopen Integratieproces los te trekken dus je er wat langer over nadenkt dan proef ik daar toch iets in van nederland is ook wel een aanvoerder van een clubje wat de dat dat verwachtingspatronen en in die niet helpt waar te maken wij willen geen eurozone budget nou dan staat dat er een dan dan heb ik het is die tegen stemming die die verdiepte integratie tegenhoudt dus ja de woordkeuze Vlammen vastgelopen integratie die die die viel mij gewoon en zo vallen mijn vaak sinds snede in kranten op waarbij het gaat over ja neutrale verslaglegging zou je bijna zeggen en toch zit er een rust weer verwachtingspatroon achter als je dat zien twee ook kan zeggen dat verwachtingspatroon vastgelopen integratie kennelijk verandert er veel want het is niet meer het oude verhaal dus het is eigenlijk helemaal niet vastgelopen alleen het wordt duidelijker dat bepaalde landen groepen landen willen bepaalde kanten niet meer op dat is natuurlijk niet vastgelopen dat is een verandering in nrc als ik iets over rutte moet kiezen als het over de budget gaat tussen kwantiteit en kwaliteit en rutte wilders en dat de de uw budget niet omhoog gaat en kent die discussies Ja vanuit de uur is de is er en sommige andere landen we hebben europese ambities de nieuwe taken en let op het woord nieuwe taken daar hoort dus ook een hoge budget bij maar rutte kies kennelijk voor kwantiteit en niet voor kwaliteit Dat is nogal een uitspraak eigenlijk heb daar zit ook weer dat verwachtingspatroon in van kwaliteit hogere uitgaven de een heeft dat nodig en ook weer dit kabinet ik ben volstrekt onafhankelijk de woordvoerders de voor europese zaken zit daar dus x ik is plaatst alleen in de context ik lees ook heel vaak dat dat de regering intergouvernementele geworden is dit zijn wat de typeringen van van de huidige discussie over verwachtingspatroon en waar nederland eigenlijk staat Ik wil eigenlijk even kijken ja in nederland is dit onderdeel van dat verwachtingspatroon dat dat niet meer zo goed loopt Het gaat dus over beelden van europa waar staan beelden paradigma's modellen En ik heb deze van rechts voor mijn rechts voor uw links boven dat is eigenlijk het federale beeld jonker loopt voorop en een land in dit geval nederland loopt erachter Gaat met kleine stapjes misschien donker nemen zo fit of loopt rutte niet zo heel erg hard mee maar dat is het incrementele Federale model wat dit plaatje probeert uit te beelden Dan hebben het het middelste plaatje dat is het plaatje van een merk of vraagt aan rutte en kennelijk tijdens een europese top wil je koffie en rutte zit achter de bordje nederland en rutte zegt nee dat is het beeld van europa met alle lidstaten die nee zeggen niks delen en merkel nog een klein vraagje over koffie op groep en dan hebben het onderste plaatje dat is het plaatje van het model wat we misschien wel invulling moeten geven dat is namelijk daar staat in steden statencommissie jonker gestaan de lidstaten er zitten mensen achter dat zijn misschien wel ambtenaren of de europese centrale bank dat is we gewend het model dat we verder moeten invullen wat is nou het beeld van europa wel van die drie beelden Klopt is dat het het federale is dat het een europa want dat zal staat door lint staat als nederland maar na zijn de oostenrijk kunnen noemen of noem maar op Dus daar wil ik even naar kijken ik heb heel kort het gaat dus over modellen en gaat over over beelden Ik noem ze een paradigma in we kunnen ze ook paradigma's noemen de beelden hoe hij over europa denken want we kunnen ze ook in lagen uit elkaar trekken ik neem even ik heb drie beelden neergezet dat is het het federaal europa dat is de app zit in dit geval bijvoorbeeld de nek zit of hoe het ook uitspreek en het beeld van ik denk ik waar we nu in zitten en waar we dus kennelijk niet tevreden over zijn maar waarvan van moeten afvragen is dit nu eigenlijk het model wat het is en misschien werkt het ook wel gewoon en zitten we gewoon met een verkeerd verwachtingspatroon Dus misschien licht blauw licht ons verwachtingspatroon wel in dit model terwijl we hieraan steeds aan spiegelen ik zal me even kort doorlopen federale model dat is de richting van ever closer you neer die kern kunnen we misschien afschaffen dat is het wel geprobeerd maar dat is toch de kenmerken ervan is we gaan we richting de politieke unie met een politieke commissie onder het europees parlement We hebben solidariteit nodig er zal een eurozone budget moeten komen en de e3 uw budget als geheel kan omhoog Europees belastingen zullen nodig zijn want waar koran is aan nieuw geld en dat hoort ook bij de ambities van europa enzovoort dus dat zijn de kenmerken van dat federale model het proces is heel duidelijk dat zien wij nu ook heel veel discussies waarin ik zit de processus van in in te cool inter incrementele stapjes Want wat ik een hele tijd horen we moeten nu groot pakket maken waarin alles zit voor iedereen het is de win-win situatie Maar dan kan de geen enkel land ook meer nee zeggen ruud want anders stort het hele bouw werkt voor iedereen in dus we moeten constructief met elkaar groot compromis maken dat is eigenlijk de leading edge en de waartussen ook mee bezig in zijn al die vergaderingen die u nu zijn om europa te verdiepen met een groot pakket waar dan niemand meer en het nee t kan zijn kan zeggen omdat het de wind binnen is ja dat is jan monet methode kunnen noemen en we met de motor als frans duijts as personen die hierbij horen dat is eigenlijk vooral kool en het vervolg te van merkel Van rond aan jonker timmermans ik ga er niet verder hier op in de consequenties voor nederland van dit model is eigenlijk vooral schrikken alle landen moeten schrikken in dat proces nou ik denk dat we nu zien na 60 jaar integratie en dat we merken dat europa belangrijker is geworden dat dit model misschien niet meer gewoon het draagvlak heeft maar wat zien we ondertussen Ik sla dat nek zit en zo verhaal helemaal over want dat is gewoon niet relevant Gaat dat niet gebeuren hoeven ook echt niet over te praten zet er alleen meer dat sommige mensen denken wel maar waarom kunnen we dan niet uit nou we kunnen de beste uit maar het gaat gewoon niet gebeuren heeft helemaal geen zin om brood te praten dus ik heb het ook niet ingevuld Het model wat ik wel de effe wat is het europa wat we nu hebben waarvan ik zou zeggen dit is het en het werkt goed zijn ruzies met de zien we straks in de kamer ook weer als aan de mulder voor de microfoon staat dat ja zo werkt het gewoon dus wat is er mis met dit model nou ik noem het model het gaat om de lidstaten Maar het is wel degelijk een supernationale model want we hebben de commissie we hebben de european court of justice we hebben allemaal een agentschappen we hebben regels we hebben toezicht de europese raad is een super en a-finale instelling dus we hebben eigenlijk een model van supernationale Lidstaten en een uur groep' een gefundeerd op basis van super een nationale lidstaten wen eraan dat het klinkt als een paradox De kenmerken daarvan is voor alle lidstaten moeten hervormen we kunnen niet meer europa is de draagvlak niet voor gaat ook niet merken dus vooral de lidstaten moeten hervormen het is gaat over risico de ductie niet risico Delen het gaat over toezicht en handhaven misschien heeft de commissie hier wel gewoon gefaald of misschien heb de lidstaten de commissie onvoldoende ruimte gegeven om toezicht te houden het is ook wel wantrouwen in de commissie je dat merk ik toch ook wel nu En misschien is dat recht gaat het over beleid concurrentie nederland vroeger had geen routes die naam die nog wat zegt wilde eigenlijk dat er vooral concurrentie tussen lidstaten was we zijn nu alles aan de harmoniseren Wie zijn we daar wat verder ingegaan komt er ook een hoop kritiek vanaf een afdruk dick op dick anders moeten invullen Processen die erachter zitten dat is dat we eigenlijk misschien wel af willen van die grote compromissen maar ook heel belangrijk een unicum twee weken geleden heeft de kamer een motie aangenomen unaniem als ik het goed heb dat de frans duits als niet en geïnterpreteerd worden als een dictaten Het de er die methode van integratie in die hier was die willen we gewoon niet kennelijk niet meer en hoop van de debat te gaan gewoon via de media de personen die hier bij hoorde elke tijd heeft zijn leiders Nou rutte koets naar maar ook interessant België schuift ook onze kant op het grootste partij Nieuw-vlaamse alliantie Duitsland zit helemaal niet meer zo niet frans duits als achter merkel zijn heleboel verschuivingen anaal anaal dus de personen wisselen ook merkel is ook niet meer tien jaar of acht jaar geleden was merkel de dame van europa dat is er nou niet meer misschien wat rutte dat wel de consequenties voor nederland kijken waarom zien we haar de debatten Omdat de onderwerpen die hier passen vanuit dit model niet geaccepteerd worden een hoge een uw budget daar zal rutte denk ik ik ben zijn woordvoerder niet Balg en bekijk naar de wikipedia balk en ze groot succes was het terughalen van een man ja ik denk dat ruth het heel moeilijk gaat krijgen om doet dus neem een hogere een uw budget en de komt heel veel op nederland af voor hogere betaling in de britten eruit De riebeeckweg hervormingen van de naar de rotterdam productie de techniek zullen we verder even laten zitten dus wij komen dit te zitten met In dit politieke klimaat maar niet meer naar dit model gaat dat lidstaat er gewoon gaan zeggen ja maar we willen ook niet sluipend hier naartoe wij gaan gewoon nee zeggen dat zien we in oostenrijk en ik verwacht dat nederland is ook tegen onderwerpen die eigenlijk in het federale model passen hier nee ga zeggen dat gaat nederland niet doen denk ik met rode lijn daar zijn we veel te slim voor de maar ik verwacht wel dat we dat met oranje lijnen gaan doen laten we hard spelen en kijken hoever het gaat komen europese belastingen Zie ik nederland nu accepteren Misschien moeten we ook ophouden om die discussies daarover te hebben frontex moet dat een hier fully operational european border en coast guard worden dan kun je vragen de snelle willen we echt een federale kust wachten Eurozone begroting dat zijn eigenlijk dingen die passen in het federale model daarom liggen ze moeilijk dus eigenlijk misschien is dit het verwachtingspatroon om dat te veel tegenkomen is dit aan de hand en is het eigenlijk helemaal niet zo erg zo werkt europa we zullen wat vaker nee' je horen van landen omdat europa nu een keer belangrijker is geworden maar daardoor zitten we nog steeds niet in nexit achtige discussies dit is europa daar moeten we het mee doen En dan kom ik met de stellingen maar die zal u niet verbazen niet een u zit in de crisis maar ons begrip van de een uur zitten in een crisis we hebben een verkeerd verwachtingspatroon dromen van ever closer union' of ik zit ja moet hem aan de kant schuiven want we hebben het gewoon over pragmatisch supra-nationaal een uur van sterke ontstaat er dat is het en het doet het goed consequenties voor nederland eigenlijk gaat europa wel de kant op die nederland vanaf de jaren 50 ook gewild maar ook wel blij zijn met wat er gebeurt Rutte paste wonderwel heel goed bij voor nu sneller voor het iets dat krijgt een ziekte of een baan in de brussel Draagvlak en ik zou heel erg oppassen met draagvlak te overschatten In europa ja en oranje lijnen ik verwacht dus van nederland een harde lijn en daar zou ik niet van schrikken Dankuwel heel goed met een persoonlijke mening en vooral duidelijk verhaal lijkt mij alleen nog wel even een vraag dat toch over aan de ene kant krijg ik de indruk dat u zegt dat het eigenlijk wel goed werkt zoals europa nu loopt politiek maar naar andere kant zegt u ook weer dat de dingen helemaal niet werken zoals bijvoorbeeld europese commissie heeft alleen dingen fout gedaan en hoe moet dat precies zien het werkt wel goed het werkt niet goed nou het paradijs krijgen we hierna in de tussentijd moeten we doen met wat we hebben Hij keek verbaasd bijvoorbeeld je ook in de media leest dat jaap ding op slot staan maar ondertussen en verandert zo'n veel in een weekend isropa en fortress europe geworden daar kunnen we allemaal een mening over hebben maar dit is gewoon wat er nu aan de hand is dit gebeurd ik observeer dan de kennelijk werkt het de spanningen lopen heel hoge op dit komt eruit vallen in de aanpassingsproces ook spaanders misschien moet er een discussie hebben over de europese commissie dat de europese commissie in het model zoals nederland dat waarschijnlijk ziet is nederland is de commissie niet de regering het federale model maar zou toch meer de toezichthouder moeten zijn maar dan zullen we de commissie moeten omvormen maar dan moeten we ook de ambities van de commissie veranderen dan is timmermans is niet een politicus maar gewoon een toezichthouder op goed beleid bijvoorbeeld dus vanuit zo'n optiek kun je ook keuzes maken Het werkt het werkt niet overal perfect we zullen aanpassingen moeten doen dat is maar goed uiteindelijk constateert u dat het een status quo is die op zich wel goed functioneert en we moeten niet zo dat zijn dan mijn woorden niet zo zeuren hele tijd of meer of minder europa het werkt dit is er en het is goed dat het er is Ja maar het is het is een naar 60 jaar ook duidelijk aan het worden dat dit geen federale dit is het is doet altijd de federale zich maar niet dat centralistisch federale model van de europees parlement met de commissie als de regeringen en de draad onze dat is een eerste kamer nee dit is een ander model van super nationaal samenwerkende lidstaten en nou ja die discussie gaan graag aan en en en en het is die duidelijkheid die wij die wij gaan de weg te zien krijgen en het ja die die moet je is benoemen en dit zou het kunnen zijn ja meneer van ekeren ik geef nu het woord maar het is zo'n beetje onbeleefd zijn om de mensen achter de tafel de hele middag stil te laten zijn nou de aan anne mulder misschien eerst even een reactie op oh hier op wat Adriaan schout vertelt mij ook misschien dat verwachtingspatroon dat woord wat hij nadrukkelijk gebruik dat is eigenlijk bij ons gewoon verkeerd en dat vertroebeld misschien ook wel de politieke discussie Verschillen te lange vraag u reactie het ik geef dan maar in hebt ja ps goud zegt spreekt me aan ik heb ook de neiging om vrij normaal europa te kijken het is een politieke arena dan moet je slim en taai onderhandelen om je zin te krijgen Net als hier in in den haag als de vvd de begroting wil verlagen zijn we niet tegen nederland waar zijn we juist voor de nederlanders Dat geldt ook voor europa het is een normale bestuurslagen ik heb dat ik heb te veel ik kijk ook naar van wat moet je Landelijk doen en wat zijn de grote grensoverschrijdende problemen na die moet je ook een pees oplossen en dan zie je ook de belangentegenstellingen nou die onderhandel je dan uit Dan komt een resultaat uit en dat we handig als je aantal oranje of rode lijn in je achterhoofd hebt zitten en moet je natuurlijk nooit noem het onhandig hij moet zowel voor jezelf formulier wat betekent het eigenlijk dat dat dat u vindt dat je qua europese unie niet veel meer moet willen dat je alleen moet zorgen dat het gewoon werkt zoals het nu is dat hangt er van af we in nederland hebben wij veel zaken goed op orde Veel dingen lopen onze rechtspraak loopt et cetera aantal onderwerpen moeten we een grensoverschrijdend oplossen want die zijn grensoverschrijdend Mijn andere landen waar je corruptie heeft ja dat kijk mijn gelijk naar europa van kan niet een europees openbaar ministerie komen mijn theorie van ons goed werkt dus dan het ook al van de komt bij neerschoot bij de kracht van een land als je zelf een krachtig lang bent en heb je rope alleen nodig voor de grote grensoverschrijdende problemen bij jezelf en wat zwakker land ja dan heb je europa voor veel meer nodig en dat botsten op elkaar ook met fun tekst ik denk dat onze douane het goed doet dan misschien in het zuiden van europa minder goed ja en dan kom je weer bij een europese grenzen maken zou je ook kunnen zeggen dat de europese unie met 28 nu nog geleden Straks misschien 27 en wie weet of het doorgaat Dat is eigenlijk een grote coalitie is net zoals u een coalitie hier op het binnenhof heeft met drie andere partijen waar u nooit uw leven van gedroomd had en voor zou kiezen maar het lot heeft zo bepaald en dat moet je dan maar accepteren ik word die europese unie haag zijn dan hem noch explosief you want hier doen met vier coalitiepartij daar zit je met acht en zeven en twintig aan tafel ja dus nog groot nog ingewikkelder en nog meer onderhandelen van dit betekent soms slikken en iets accepteren wat je eigenlijk liever niet wilt een goed weten wat je wel wilt en wat je dan per se niet wil er wat je rode lijn gewoon zo duur en dat laatste moet je dan natuurlijk ook wel een houden dochter ja dat is wel de bedoeling dat lukte lening altijd maar dat kan misschien zo nog wel even op of ja ik vind het dan wel leuk om voor nu meneer lim blijven nog even groenlinks heeft toch een nou geef je reactie maar laat ik me niet een vraag bedenken want het houdt slimmer op weet ik kan ie denkt er in ieder geval wel anders over we denken we aantal punten zeker zeker anders lijk ik ik geef wel aan ik denk dat het niet heel erg veel zin heeft om om enorm veel energie te gaan steken in de discussie moeten we nou naar een federaal europa toe of moeten we houden zoals het is met het veel interessanter is om te kijken wat is nou de inhoudelijke agenda die wij van europa zouden willen willen zien en de afgelopen decennia de dus sommige dingen goed gaan sommige dingen minder goed gedaan zie je dat het zwaartepunt heel erg is komen te liggen op de munt de markt de multinationals het europa van het grote geld verdienen zeg maar met de uitlegging van rover zijn er andere dynamieken voor in de plaats gekomen interessant om daar is ook nog wat over te zeggen Wij zouden het hele regens antwoord om ook te kijken of je naast die hun de die europese eenheid van de van de munt en de markt ook ook toch meer naar een sociaal europa zou kunnen kijken of je mensen kan helpen in het tegengaan van de effecten van globalisering of in een agenda kunt maken op klimaat daar de sommige stappen opzetten sommige dingen ook niet op doen of je daar nu te veel sterker vraag te gaan kan neerzetten of je het niet met elkaar moet discussiëren over op welke manier willen we de europese vrede Helpen bevorderen moeten we niet veel mee naar europese defensiesamenwerking gaan we gaan kijken en hoe doe je dat dan dat hij veel meer te noemen maar wat bijvoorbeeld ook mee zitten onderbreken het d66 alexander pechtold afgelopen vrijdagavond in amsterdam en de nacht van europa in zijn speech vertelde europese defensie en dacht dat soort zaken meer europees Dan hier uit en rust van zijn en de les van europees en dat zal ook hierbij zijn het gaat altijd in kleine stappen en als je een heleboel kleine stap hebt gezet dan zie je opeens dat er een grote sprong is is gemaakt is ook europese defensiesamenwerking die zal voortgaan op de manier zoals we die doemde doen we de belgen wat samen doen met de duitsers een aantal dingen samen dat breiden we uit en opeens het gaat het gaat het een stuk harder op moment dat je van als als voorbeeld op moment dat je van van meter aanzicht van en nu ga weer een europees de verticale maken dan weet je dat niet gaat drukken ze zeg we gaan we de werken we zetten stappen dan dan kom je net en verder mijn part 1 ik vind het interessanter om te kijken van wat is de agenda voor europa waar willen we het met elkaar op inzetten wat kunnen we naast het financiële europa ook inhoudelijk doen met elkaar dan gaat het over migratie dan gaat dat over veiligheid dan gaat het over klimaat dan gaat het over sociale europa en daar de discussie of laten gaan vinden keer gezegd iets interessanter van dat we een miljard je meer of minder europa geven ja ik kan zo ver als de als reactie bij adriaan schout maar thomas van essen Een wil graag of wij willen jou graag ook hoor de journalistiek overigens in die beeldvorming over europa federale europeaan e of heel vaak wordt versimpeling over europa journalistiek Althans in nederland neem ik vaak waar het teruggebracht tot het begrip meer of minder brussel hem niet meer kennis is er ook vaak niet Bij een reactie vrijheid wou even noteert kwijt het En ik vind het heel dapper om te beweren dat de een uur werkt en dat niet de een uur in een crisis zit maar ons begrip van de een uw in een crisis In mijn ogen is de verdeeldheid tussen noord en zuid oost en west nooit zo groot geweest is de migratiecrisis een splijtzwam tussen oost en west en is de euro een splijtzwam tussen noord en zuid Met heel pragmatisch kleine stapjes en het huidige model handhaven kom minder denk ik niet om het voorbeeld te noemen wat we net hadden frontex en ja als je met z'n allen besluit dat de binnengrenzen wegvallen dan moet je de buitengrenzen als je gemeenschappelijke verantwoordelijkheid nemen dus dan is het evident dat je dat op een europees niveau moet oplossen dat we daar nu niet uitkomen is omdat we in die zin nog niet genoeg europa hebben uw Premier heeft ooit gezegd dat het italië geografische pech heeft dat het daar nu ligt ja dat is nu eenmaal pech ja dat kun je toch niet meer volhouden vind ik dus er moet een europees Migratie en asielbeleid kwam er moet een europese grensbewaking komen de diepe crisis waar we nu in zitten rondom het thema migratie Ja al jaren zijn ze en discussiëren over hoe gaan we het probleem solidair oplossen naar kwam is niet uit en daarom zetten ze maar alles op de grenzen dicht ga gooi een fort europa opbouwen Nou dat is in mijn ogen een teken van het failliet van het model wat adriaan schout hier zo gepassioneerd verdedigt wat wat mij accepteert het eigenlijk als jullie goed begrijpt niet dat wij in een crisis zitten maar het is toch wel echt het politieke bestel dat hij een crisis zit ik denk dat europa is in ongeloof het tempo uitgebreid daardoor is de interne samenhang Verzwakt we zien nu dat inderdaad het model wat aliance goud bepleit is zoals het nu werkte dat overlegmodel tussen staten die hun onafhankelijkheid voor een groot gedeelte willen behouden en hebben behouden en ze komen we steeds minder uit met elkaar dus het werkt niet het werkt niet nee ja je moet kijk als je de begrip binnen grenzen open gooit dan moet je accepteren dat je iets gezamenlijks moet doen aan de buitengrenzen zo is het als je een gemeenschappelijke euro euro wil dan moet je accepteren dat je ook een mate van financiële overdracht hebt van rijk naar arm dus je kunt niet stapjes zetten en dan vervolgens de consequenties duidelijk niet van nemen en dat is wat de landen als nederland en duitsland in feite nu aan het doen zijn in mijn ogen heeft de die gemeenschappelijke munt hebben ze zelf heel veel geluk en voordeel van nou ja als je dan niet accepteert dat je ook een politieke unie moet voor hen dat je bereid moet zijn om de onevenwichtigheden in de eurozone op te lossen dat je daar een euro budget voor nodig hebt ja dan pluk je de vruchten van die samenwerking maar ja snap je niet dat de de from a vruchten bij de andere terechtkomen en dat model van ja dat heeft een rutte ooit eens gezegd van we zitten in de europese unie om het nederlandse belang het te dienen ja je zit in de europese unie om ook het nederlandse belang te overstijgen zou ik zeggen maar daar heeft rutte natuurlijk ook in straatsburg ondanks wel een gelukkig heeft hij een stapje gezet verzinnen zag het ook en waar de gemeenschap is en dat waren arme dingen die wij nooit zo hoorde bij de vvd Toch is dat goed samenvat meneer model Ik vergis ik me ik denk wat er is gebeurd afgelopen jaren met de migratiecrisis 2015 waarbij een miljoen migranten ziet richting duitsland dat dat aangeeft dat de nut en noodzaak is om daar een weer opeens oplossing te maken en dat dat het enthousiasme voor europa verhoogd met ziet dat je daar een grens overschrijden die probleem hebt bij op af moet moet stappen en voor de zij vindt het heel wel heel bijzonder ik denk dat europa bestaat uit verschillende landen met verschillende belangen Dus wel eens gezegd we hebben nu een europese unie men hebben nog niet europeaan gecreëerd die komt het denken dat niet is dan niet zijn verschillende landen zit er een arena in moeten we proberen samen uit te komen dus niks mis mee hoor dat je van mening verschilt er is niet één alle valt en de mening waar iedereen naartoe moet groeien nee de zijn meningsverschillen net als hier in het parlement zijn ook meningsverschillen naar onbestaande ook als parlement wat we van mening verschillen ja anders zou er niks aan zijn dat snap ik adriaan schout het toch even samenvattend Reageren en vooral misschien ook dat het het meest scherpe standpunt van tomas vanheste dat de Diep europese unie wel degelijk dat bestel dat framework Het toch echt alleen een crisis zitten dat het helemaal niet zo goed gaat als dat u ons d te doen in voorkomen Erg eigenlijk vond ik de commentaar van de heer lintmeijer voor mij fundamenteler Dat is namelijk pakte gewoon beleid rond stad op en En dat is nou wat ik in mijn onderzoek ook doen ik heb dan een euro waarmee bedrijf dat willen burgers enzovoort en aan knelpunten opgelost en dan confronteert burgers ook met de vraag vervolgvragen Hoeveel procent belasting bent u bereid om daarvoor te gaan betalen dan stort het opeens in accepteert u ook dat daarmee de europees parlement bevoegdheden krijgt die uit nationale parlement wordt weggehaald kijk dus de de het het oplossen van problemen dat dat natuurlijk alleen je moet wel de bij vertellen wat zijn de consequenties van Op welke manier je ooit oplost je kunt problemen op meerdere manieren oplossing kunt zeggen het is een europees probleem dus we gaan het europees oplossen en dan zijn er de politieke gevolgen van de budgettaire gevolgen was de beurs dat niet willen zul je dan naar een andere vraag na een andere oplossing sommige model moeten kijken en die is er ook dus ik heb ik denk dat het dat we de les van 60 jaar europese integratie Dat we niet alleen maar een praktische oplossing we moeten bedenken maar dat we ook moeten kijken wat zijn de institutionele en financiële gevolgen daarvan en die kunnen we weg definiëren zoals u net d van namelijk we moeten niet over moeten we dan fedra model praten en ze voor maar dat is natuurlijk net het onderzoek bij wel mee bezig ben hoe reageerde burgers dan en ook hier bij zou ik zeggen Dachten de duitsers niet te veel want bij de in duitsland zullen we toch om Belastingen betalen dat is het een prachtig en de solidariteit dat zijn geweldige woorden alleen de duitsers hebben een groot probleem intern al net zoals dat dan heet de auto's klaar in bayern willen ze niet voor andere länder gaan betalen in het waarom schuiven de belgen de nieuw-vlaamse alliantie wil niet betalen voor wallonië het beeld in catalonië dat ze meer betalen dan Dan rechtvaardig is is al genoeg voor die hele hij ze die we daar hebben De dit zijn van zaken te ik zou daar mee oppassen europees niveau ja maar misschien een me dat even het is nogal een meer info via nu hebben om te breken hebben ik weet niet of het helpt or the het onderbreken maar misschien wel wat je eigenlijk zegt hij ook een beetje tussen de regels door je moet niet zo van die dikke behoorde gebruiken als en federatief en en we willen dit en een europese defensie zegt lint bij ook een week laat me niet allemaal op die aan die woorden halen maar dan vraag ik mij af wij staan aan de vooravond van een verkiezingsjaar De programma's van de verschillende partijen worden nu gemaakt en daar staan natuurlijk juist per definitie of het dan niet meer de droom is van een ever closer union' maar de staan in het verkiezingsprogramma per definitie dromen en je belooft mensen iets helpt bij groenlinks europese defensie samen met een federatief europa ik weet niet ik heb het nou niet even paraat maar zoiets herinner ik me wel in de discussie bij je groenlinks even zo bij d66 dus moet het allemaal weg blijven want dat werkt verstorend adriaan schout Nee ik zei dat de juiste expliciet inzetten maar je weet dat dat en kijk en frontex en ik spreek nog als italianen de italianen wilden gewoon helemaal geen europese grensen kustwacht reden de draagvlak daarvoor wat thomas wat wil je doen vanuit warschau anp polen willen ze niet eens een europese grenzen en de kust lag warschau en de wijn het front ik zit is is daar wil je dan dat ze vanuit warschau van zeggen nou daar gaan we ingrijpen dat gaat niet gebeuren dat willen ze niet overigens het gaat wel gebeuren want in de nieuwe begroting komen er 10.000 europese grenswachten wat je er ook van vindt en ja het gaat er hier nog eens leuk vind maar ik kan je zeggen ik heb interviews gedaan bij mensen om te vragen waar gaan wat gaan die doen en dan zeggen mensen dat weet ik niet maar jouw oplossing wat jij zei daar ben ik het echt niet mee eens jij zegt zo komen we er niet dat is maar de vraag wat je bedoelt met de zo komen er niet maar de grenzen van europa staan nu op slot dat is gewoon gekomen omdat italië zijn prachtige kust gewoon gaat af hem ik doe je geen waardeoordeel over maar voorkomen kennelijk maar waarom doet paal los dus dingen radio een op italië doet dat omdat ze al jaren vraagt om europese solidariteit de de beruchte migratie quota waren europese commissie ook een voorstel voor heeft gedaan en de vluchtelingen zouden verdeeld moeten worden over de verschillende lidstaten en zolang dat niet gebeurt ja is de oplossing maar om europa af te schermen en zorgen dat er niet bij me binnen kon thomas dit is de helft van het verhaal europa vraagt al jaren aan d'italie om de grenzen te bewaken en dat doen de italianen niet ik hou hier van ambtenaren die tegen mij vertellen gewoon staan beleid is we laten ze door onze blijft toch niet in italië dus kijk haar het probleem zit bij italië italië heeft gewoon nooit gedaan wat ze nu doen namelijk het lag ook heel gevoelig en fortress uur mij niet over grenzen open gehouden het was niet hun probleem het lijkt daar toch een beetje een ver om italië te verwijten dat ze de binnen grens niet voldoende bewaken als het over de buiten rende de buitengrenzen aan de zij bedoel ja bewaken ze die niet nu wel ja dus houden voor hem gewoon niet voor ja staan bij eten hoe later u snel herkingen ik weet niet of het u er mannen en migratie discussie wordt maar het punt dat italië druk om onze enorme druk staat van schrik van de migratiestromen en dat je dat niet in je eentje als land op kan lossen lijkt me ongetwijfeld aan aan de orde en ik vind dat je dan ook er een europees Pakket aan maatregelen mag nemen en moet nemen om te zorgen dat italië of griekenland of spanje maar die met het beter opgelost in je gezicht daar daar in hun eentje voor staan het past wel bij wat ik zeg van als je hun inhoudelijke agende hebt dan komen daar ook consequenties uit naar voren die te maken hebben met en hoe zorg je dat je dat met elkaar met elkaar oplossen en de discussie lijkt mij nu niet van doet italië route verkeerd discussie lijkt bij onontkoombaar als we de europese buitengrenzen met elkaar moeten we maken dan is dat over gezamenlijke opgaven de kun je niet een individu land wat toevallig Geografisch onhandig licht grof dat rutte zei maar ze hebben er wel lekkerder weer zoiets uit in nog bij en ook dat meer dat wij dat valt ook wel niet meer mee Het is dat dat vloeit aan om onnavolgbaar uitvoert dat je daar wat wat mee doet natuurlijk moet je het ook hebben over de instituties even in reactie op schoot mijn punt is als je dat van bovenaf helemaal zegt we gaan het nu over het federaal europa hebben dan loopt het spaak als je zegt van moet een aantal dingen versterken bijvoorbeeld het democratisch gehalte van de europese unie bijvoorbeeld dat de europese commissie wat slagvaardiger wordt bijvoorbeeld dat er om de munt te braken een aantal instituties hebben die met met banken wat wat kunnen doen dat vloeit er logisch uit voort dus ik zet de discussie over instituties niet op slot maar pas het toe op de plekken waar ik vind dat ze nodig zijn niet op de plekken accenten leggen waar iedereen van optilt raakt en toen vervangen eigenlijk wat van er gaat ook een draagvlak ja anne mulder ook het dus je moet we moeten het verwachtingspatroon een beetje Doen mindere je moet misschien toch een nou ja neen ik hem misschien wel droom waarin voor kindjes verkiezingsprogramma's Zetten maar erbij zetten dromen zodat iedereen weet dat de verdere ga naar klein maar europa is natuurlijk ook zet doet me altijd denken een uitspraak van van rompuy die zij is dat is een Een trein die gewoon voor dendert een beetje een beetje losjes gezegd maar dat is ongeveer zijn uitspraak ooit gewezen je kan er wel tegen schoppen en over mopperen en over debatteren en niet echt zeggen het gaat gewoon toch sluipenderwijs door en dat zit toch ook wel een beetje in de politieke discussie en u doet wel eens voorkomen dat doen we niet maar ondertussen gebeurt het wel in de buurt niet over geld naar griekenland of zomer euro per vinden en depositogarantiestelsel dat laat ze in de kamer Bediscussieerd hebben hij is eigenlijk uw partij geloof ik Hoe is de standpunten Maakt u zich af in een maken jaren van beroep en ik zit niet in de kamer bij de vvd tegen Ja duwen tegen het gaat wel gebeuren zorg dat de risico's omlaag in met zo'n voorbeeld dat gaat wel gebeuren nemen dat zijn een paar dingen kijk een paar 90 om mijn voorbeeld en die die door den draad ook nu is het nog only' procent in nederland op een ton en het gaat naar 80% met de nooit over gesproken ja dat was rij mag maar hoe het hem de weten wij allemaal niet dat is een schrijver die nyota dan wordt hierover gesproken ook weer in de kamer waar het om gaat is die trein het gaat het houdt van af om welk onderwerp het gaat als gaat om migratie ja heeft europa zeker een taak en moeten ervoor zorgen dat de stroom van migranten vanuit afrika naar europa worden wordt beperkt en dat wordt een groot probleem niet de komende weken en maanden met komen dit jaar en daar staat europa en de lat om met een oplossing te komen maar een sociaal europa wat ik net horea is dat nou een europese taak kunnen prima zelf ik heb deze week gelezen dat wij de meest eerlijke inkomensverdeling hebben in nederland nou dat is gewoon nederland niet iets wat je landt op europees niveau hoeft te doen want ik een dat meter bij ons af kijk nou dat was dan als dit dat sociaal europa dat slaat toch ook gewoon naar gemeenschappelijkheid al is het maar de richtlijnen die er zijn voor voor gelijk werk gelijk loon moet je hoort dus heel voorzichtig mee zijn maar bepaalde onderwerpen heb je het meer europa nodig dat is bij migratie en daar moet ik moet u rapper dan ook leveren en dan kom je over die legitimatie ik denk als europa laat zien dat het levert dat het die migratiecrisis kan oplossen dan zullen mensen zeggen zie je wel heb ik vertrouwen in en daar stem ik voor Legitimatie Zit hem in de resultaat of jaar dus eigen klimaat Ja en toch nog even dit niet om zelf het punt te maken maar gewoon uit nieuwsgierigheid vraag ik het uiteraard dan dat er toch heel veel dingen besloot uiteindelijk tot stand komen gemeenschappelijk binnen europa dat de europese afspraken gemaakt worden terwijl ons hoort als burger steeds wordt voorgehouden er zijn we tegen dat gaat niet gebeuren dat voelt toch ook want gehad bij de burger dan moet je dus enorm mee mee mee oppassen dat je niet dingen beloofd hier niet wakker maak ja je zegt het en noemde hem houden van een belangrijk zijn om in noem dan een belangrijk voorbeeld ja wat we gaan staan als doel hiervan geen geld me naar griekenland uitbetaald toen ik noem een ander for both garantiestelsel Nee maar dat is nou een heel interessant punt het valt mij op dat dat heel sluipen met klopt dat adriaan schout Ja jim het is niet het enige nee we hebben eigenlijk heel veel de de zwakte in als ik het zo mag zeggen in uw vader is in dit kijkt met die met die is gewoon cool kreten biedingen oplossing niet goed nadenkt over wat de consequenties zijn dan kom je dus op punten uit waarbij burgers kan zeggen hier heb ik eigenlijk nooit voor verrast en dit heb ik niet gedeeld en ja we krijgen dan toch problemen van federale aard zoals in belgië dat dat burgers en dat zien we in duitsland overigens is het niet zo dat europa nu de migratiecrisis oplost maar ik blijf ik vind het heel vervelend om te moeten zeggen maar zijn bijna de populisten die de migratiecrisis oplossen en dat is niet europa de legt had nog even ineens een haag nou zo 4 gooi de grenzen dicht En we willen ook geen vluchtelingen of migranten terugnemen dan worden ze natuurlijk de heel erg zenuwachtig en andere landen en dat is een echte ben puur gevecht tussen landen en agathea overzicht zich keihard maken dat ik bedoel de die je komt geen europa te passen dit is salvini die heeft u heeft echt een trendbreuk veroorzaken van Ja een probleem van de open grenzen naar fortress europe dat zijn nou hoor ik dat dat is dat doordat mogen betitelen als dit zijn de problemen opgelost maar dat is dat is gebeurd omdat italië gedaan heeft het altijd heeft moeten doen dit punt wat er verder bij bijvoorbeeld vindt u dan aan het zo even los te vragen en die afgelopen top vrijdag en donderdag dat daar eigenlijk het meest zichtbaar was de angst voor het populisme en het electorale gewin mogelijke wij straks bij europese verkiezingen dat daarom zo'n harde taal gesproken Werd Bedoelt u dat dat is een politieke rationalisme wat dat ik anana nu laat ik herken dat maar of dat nou precies aan de hand is er is gewoon een gevoel probleem rond migratie en dat is deels is dat het uren na een effect omdat er zijn heel veel migranten en wil duitsland zeggen ja waar je ideeën bent geweest dan moet je dan maar terug hè dus dat is eigenlijk na een effect van wat er wat er eerder was ik de ik neem dat toch wel serieus ik ga dat niet zeggen in een soort politieke rationaal van houden zo aan verkiezingen aan maar dit zijn echte echt er zijn gewoon zorgen en die spelen hierin laat ik het aan mijn bijnaam is misschien wel leuk wat nog in een nuancering ik schrijven tussendoor bedenkt hij vast vragen en op dat moment is toch wel aangebroken denk ik ik zeg niet nogmaals je moet niet de discussie over instituties voeren ik zeg op het moment dat je die begint vanuit het vertrekpunt worden golf en federatie of blijft het super nationaal dan zit die discussie al heel snel op slot als je een voert vanuit de inhoud bijvoorbeeld we willen dat we meer economie samenwerken en dat betekent ook dat we met zal er geen race naar de bottom organiseren is dat betekent dat we in europa afspraken maken over bijvoorbeeld De belastingen die heeft op veel bedrijven dat betekent dat je niet dividendbelasting schatten omdat het zo lekker uit komt je de concurrentiestrijd met andere europese land dat betekent dat dat ook bevoegdheden aan de europese commissie en natuur opeens parlement overlaat als je de discussie op die manier voert dan groeien meer toen naar samenwerking op die terreinen waar dit wil ik zeg niet dat je alles moet samenwerken maar op een aantal drukken moet je dan ook kijken wat de consequenties voor de instituties Met het is zeker pragmatisme dat straalt Rutte ten aanzien van de zijn europese beleid op dit moment wel uit he Ideaal een heeft doet het langs andere lijn van ik nu zeg denk ik ja maar op zich moeten horen wat bedoelt u daarmee zeggen nou ja ik producten niet zeggen van laten we die dividendbelasting maar niet af schoonheid die de dead belasting heet dat niet dat is er werd een paar dagen niet over geld en dan een rave over begint toch lukken bij weet ik wil ik een ander voorbeeld noemen we de andere kant te redden als wij europees Zeggen dat alles in de wereld moet worden aanbesteed omdat de elke service voor markt moet worden dan zeg ik van ja misschien moet je het zorgstelsel na maar gewoon nederlands laten want aanbesteding in de zorg omdat hij van europa zouden moeten laten dat normaal niet meer doen Op dezelfde manier kun je ook naar de woningmarkt kijken omdat ergens in europa keer iets iets is gezegd over dat corporaties willen niet mogen zitten wij nu wit ongelukkige Grenzen voor sociale we voor sociale huurwoningen dus ze zijn ook best terreinen waarop je kan zeggen van nee daar zijn misschien europese regels helemaal niet zo handig voor de laten we dat nationaal oplossen hadden we zelfs geen pragmatisch maar het is wel inhoudelijk gedreven ja als ik over zo die stellingen dan ziet het naar het is net een beetje bekritiseerd val de thomas van essen van die die vindt dat niet ons begrip maar vooral wu nick crisis zit dat dromen nou ja dat is wel enigszins aan de oorlog kan eigenlijk zou ik moet het toch vraag even tussendoor hebben dus het zal de komende jaren nog wel doorgaan Eigenlijk heb je een pragmaticus nodig iemand die niet teveel droomt maar af en toe wel iets vindt maar toch heel goed de oranje lijnen in de gaten houdt deze iemand als rutte eigenlijk wel een persoon die zo'n europa gezicht kan geven toch anne mulder nee Hij past er vast wel bij het is ja europa heeft oplossingen nodig ik heb mark rutte al sympathie ik raad ze snel nadenkt oplossingen maakt hij is goed met veel mensen zijn relaties zijn goed als hier kom ik een heel europa zijn veel meer mensen dan hier alleen het kan beter Ja verwacht u dat ik daar nog overheen gaan nou ja het wordt toch gewoon dit dus heel veel mensen zullen zeggen dat hoort u de komende maanden en sir vraag dus wil ik implement dat u wordt genoemd ja je kan ook gewoon zeggen het is eigenlijk hartstikke goed het hij genoemd wordt en we moeten eens kijken en nadenken dat zoiets ook gerealiseerd wordt kok durf te niet balk en de nou ja dat ging mis rutte of lubbers mocht niet nou je kan zoiets nooit te laat beslissen eerder te vroeg dus waarom die zeggen als het zich voordoen dan zijn we daarvoor dan moeten we kijken hoe hier die tent verder hun de maar is dat wel erg is dat wat het is niet alle dat is er makkelijk af of die vraag komt dan wat vind je zo ook aan uurtjes aan de coalitie ik snap niet dat altijd zo zo zo moeilijk over gedaan wordt om gewoon eerlijk te zeggen we hebben voor het eerst sinds jaren een kandidaat die onomstreden Lijkt is in ieder geval nu nog het moet zo blijven En en waarom dan niet gewoon eens voor gaan is dat maar zo is het mijn opwinding alleen wijzelf gezegd dat we niet wil dat is altijd ja dat ik er gewoon ja nou ja dat is in de politiek werkt dat zo niet meestal mag ik Ik zei dat de manier van eekelen dat u als eerste een vraag omdat mijn probleem eigenlijk met de adriaanse schoutsen Twist tweedeling van Of je bent super nationaal of je bent federaal dat klopt helemaal niet volgens mij a europa is op economisch gebied veel federaal er dan de verenigde staten B supra-nationaal wat betekent dat dat betekent volgens mij de als Van de grote londen en nu een land weg is wordt dat nog meer frankrijk duitsland dat willen we niet jas en dan gaan we een soort tegen als je proberen te vorm is dat logisch ik vind niet voor mij is de essentie van europa Shiwi geen er is we zijn een model heel bijzonder nog nooit gebeurd in de wereld en lijkt inderdaad met van rompuy stapsgewijs toch nog steeds verder te gaan Daarin vind ik de rol van de europese commissie essentieel want als iemand de belangen van de kleinere landen van alle landen kan verenigen in een soort compromis is het de commissie en dan is dit niet de voorzitter van de europese raad die toch altijd meer naar de grote landen zal luisteren en tot slot over die vluchtelingen volgens mij maken we ons druk eigenlijk om niks a de vluchtelingen zijn al belangrijk verminderd maar b het enige probleem wat ik zie is libië libië is geen staat meer eigenlijk maar heeft nog wel territoriale wateren en we staan toe dat die vluchtelingen uit de territoriale wateren van libië na ons komen dat moeten we niet doen dus we moeten gewoon libië zeggen of je houdt ze tegen Of wij houden ze tegen op jouw gered toen weer alle wateren Nou als er iets in die kan dan moet u het met ongelovige Donderdag ik ben ik ben een bewonderaar van rutte ik vind ze verhalen voor het europees parlement vond ik heel goed beter dan berlijn belijn had die nog teveel dat federale puntje waar ik zo tegen bent en zou wel ideaal als ik u zo hoor geschikt zijn daar en toch wij goed leidijk houder over en adriaan schout het was toch een europeana nu gerichte Opmerking Ja dat dat het helemaal afzonderlijk hebben modellen zijn dat we niet over praat dat is altijd dat heb je met modellen zo dat laat ik even dat punt langdurige wat ik in dit standpunt vinden is dat een europees sorry geen er is en eigenlijk is dat nou juist dat ze altijd de term geweest ook in de literatuur europa is zie geen er is dat wil zeggen we kunnen het niet invullen en wat ik nou probeer te doen is eigenlijk gewoon probeer in te vullen van nou hier ontstaat een paradigma en we kunnen dat gaan invullen met ja leiderschaps kenmerken met doelen enzovoort en dus ik denk dat we juist nu dat dat die term van van 20 jaar 30 jaar geleden sui geen er is dat we dat nu kunnen invullen met Met met de kennis van nu en de daar zie ik toch wel een verschil tussen super een nationaal in te geven met deels vaak door elkaar gehaald kijk supernationale commissies essentieel supernationale organisatie maar wat is de commissie de commissie in het nederlandse historisch besef is de commissie de de onafhankelijke partij die nadenkt in het in het het is eigenlijk de rechters zoals wij dat hier ook kennen maar we zien de commissie op dit moment ik ben altijd een groot voorstander van commissie geweest mijn onder jongeren hebben er hele rechts in schuiven naar iets wat ik gewoon niet meer goed kan begrijpen en ik zie ook ook in duitsland dat heel veel wantrouwen komt ten aanzien van de europese commissie dus we moeten vanuit een bepaald perspectief wel gaan invullen waar hebben we het over de commissie is in het model zoals ik het zie in het supernationale Ons al af moeten van dat politiek federale regering onder het europese parlement met een europees budget want dat die dat is een heel ander model dan het supernationale model namelijk van de goede impact assessment Ziet toe italië had veel eerder voor grof daar liggen juridische problemen dat dat niet gebeurd zou vermijden en dat is de tussen toezichthouder rol frankrijk heeft jarenlang een herindeling is tolerant behandelt omdat het politiek heeft kijk de zo dat willen wij niet in ons besef van de rechtsstaat Iets wat de commissie een echte harte neemt en rechts naar principe dus die invulling van de zürich een er zijn wat verwachten van de commissie dat is een discussie die denkt moeten we hebben want gaat niet alleen over beleid het gaat ook over de instituties die we creëren of dat betrouwbare instituties en of het onderscheid tussen politiek en toezicht wel goed is dat we cijfers kunnen vertrouwen en daar gaat het een echt in schorten Dus dat zul je geen is dat zou ik echt willen invullen dat is de plicht waar we nu voor staan mag ik vragen is iemand die een jaar achter aan de kant zo iemand met de microfoon naar u toe dan bent u uw iedereen te staan en te verstaan en dan kan er mee geschreven worden Bedankt ik vind het een hele intrapte interessante discussie dan wel ben ook heel benieuwd eigenlijk of er vanuit neo functionalistisch perspectief zou kunnen worden toegelicht en ik ben daarin ook heel benieuwd naar standpunt van de vvd dat het ook logisch is dat op bepaalde terreinen en supra-nationaal perspectief wordt gehanteerd binnen de een uur en dat het bijvoorbeeld ook logisch is dat er een organisatie als frontex wordt opgericht op het moment dat je de binnengrenzen opheft Lijkt me een duidelijke vraag aan de milde Het huis weer duidelijk beecher daar nog een duidelijke het wij hebt liggen stal supernationale Organen nodig elst gaat in de interne markt heb je heb je een organisatie nodig waar je naartoe kan met je geschil die boven de partij staat europees hof van justitie dus daarom heb je nodig frontex mijn fractie een hele ingewikkelde we hebben heel lang gezegd niet doen dan zijn zelf verantwoordelijk als je douane niet werkt versterk hem dan opgegeven met hebben gezien dat de wal het schip keert en dat je wat beter wel een front dat front axle nemen omdat bepaalde landen gewoon te zwak zijn om dat zelf te doen dus dan moeten ze helpen maar met grote tegenzin hebben we dat gedaan En nu zijn er dan nog meer super een nationaal we gaan ja die zijn er dat is het europese parlementen namelijk verder wel commissie ben ik eens met eerst goud die heeft eigenlijk veel aan geloofwaardigheid verloren zijn de tranen hoede moeten zijn van de verdragen na het noemt zichzelf politiek dat frankrijk de regels overtreedt komt het daar mee weg ze moet wel degelijk een debat voeren over instituties want ja die gaat dat gaat het hun houden landen zich aan de regels of niet en wie grijpt dan in is een institutie is belangrijk dus ik ben heel benieuwd naar de volgende europese verkiezingen die commissie eruit ziet wie commissievoorzitter wordt dat wordt een hele actuele discussie Wat voor iemand zouden en ik ja ja ja dat kan dan zou het politieke profiel moeten zijn van zo iemand al het moet iemand zijn die die niet zo is als nu een jonkie met zijn persoonlijke steeds of the junior komt die zich politiek moet ik leer neutrale hoeder van de verdragen misschien moet je de commissie opsplitsen in het deel dat is goed bezig gaat met wetgeving een apart deel met toezicht zo iemand moet het zijn er niemand die luistert en europese raad en dan met aan de slag gaat om oplossingen te maken voor veiligheid migratie en klimaat maar niet iemand die in de europees parlement op de helft van ze verhaal zegt mijn persoonlijke ervaring ja dan moet je politicus hebben die moet je niet hebben een neutrale of en tijdig hoe de van de verdragen die ze zei ze bijna geen politieke staan nee eigenlijk heb je liever geen politiek is want je heb je een europese raad maar vooral en ja en toch bureaucraat noem ik het maar toch doe ik ja ja nou ja oké ja ja dus en worden met gelach maar dat heb je nodig niet een politicus want daar krijg je weer frankrijk is frankrijk en ik ga je weer sjoemelen met de regels ontdek de nederlander zie je wel een land komt hem weg en ander moet zich aan de regels houden en dan rol je het hele draagvlak voor uren paar uit dus de politiek doe je in de raad en de commissie is zo neutraal mogelijk maar er zit wel interessant van is veld want we hebben natuurlijk een in de vorige ronde bij de rue verkiezingen De speech van kandidaten geïntroduceerd zien worden om eigenlijk onder de fracties in europees waar men meer gezicht te geven aan hem wilde horen het eten 9 maar een een uitkomst daarvan is wel dat als ze een speech een kandidaat ook daadwerkelijk tot commissie voor zich wordt benoemd dat je per definitie alternate via de achterdeur en veel meer politiek orgaan hebt heb gecreëerd Is dat erg als je als je vrij met elkaar eens met ook moeite mee ondergaan hoeft dat niet zo erg te zijn wat het geeft wel meer smoel smoel en groen er in het idee van splitsen dan op in 2 din din din twee taken met misschien andere mensen eraan zou misschien wel een betere oplossing zijn het weglaten van een persoonlijk politiek profiel op top plek in europa zou ik niets niet voor pleiten laat het maar zichtbaar worden bij mensen bestaan dan nog even het misschien dat niet iedereen hetzelfde in ieder geval ik niet het die twee taken voor die commissie is een schets is heel simpel hoe we hoe ontstaat moeten vorsten en met jullie nieuwe paarden en paar dingen het maakte regels Het houdt bijvoorbeeld toezicht zoals mevrouw verstaging op google-effect moeten dat uit elkaar halen en ook op het goede stabiliteit sprak houden landen zich aan de regels is een tekort op orde ze met en toezichthouder en wetgever Je bent en ook nog een politicus is dan en milieu gerven niet niet willen dus daarom knippen en dan kun je onder van toezicht houden niet politiek maar heel objectief want dat hele politieke profiel nu zegt polen wij worden niet gepakt op onze rechtsstaat omdat we objectief niet aan de regels voldoen dit is een politieke commissie met een politieke agenda in en wij niet serieus dus dat is het effect als je politiek wordt namelijk het lam hier niet meer vertrouwen Tomas vanheste denk je dat dat verkiezingen straks ook voor de europees parlement met dit soort gedachten de onderliggend boeiend maakt als je het er een bureaucratische club van maakt maak je de verkiezingen niet boeiender denk ik die spitzen kandidaten waren een kleine nog niet erg geslaagde poging om het iets meer tot leven te brengen ja omdat echt te doen moet je meer bevoegdheden geven aan het europees parlement volgens mij dat mensen echt het gevoel hebben die club kan iets ja er was daar een vraag ja bij u komt hebben Goedenavond ik ben ht bank mijn vraag gaat over een heel landelijke een punt namelijk dat er schuilt aan bracht met het ligt gevoelig bij sommige landen en dan kijk ik van mij de oude Oost-europese landen maar ook griekenland waarbij het heel gevoelig ligt de rol van duitsland en zeker nu het accent bij de beierse vrienden komt te liggen daar gaat de historie speelt daar inmiddels volgens mij al een hele grote rol en het sentiment van het oude duitsland en hun rol en met name ook van de beierse clubs die speelt daar volgens bij hevig en daarom heeft ook bijvoorbeeld polen erbij voor meer de pest over in dat als dat niet zo zou zijn en dan spoelen nu aangesproken wordt op rechtsstaat zoals we dat ook doen bij turkije en die mensen vertellen terug maar bij vrouw maar kroll mag precies hetzelfde doen trump mag precies hetzelfde doen waren voor op waarom worden wij door op aangesproken en waarom bemoeit duitsland zich daarmee Wat nou dat en ik en waaruit werd of en 6 graden celcius en mijn vraag is zien wijn waarom leven wij ons niet veel meer in in hoe de bevolking in oost-duitsland maar ook in griekenland zich voelt ten opzichte van de machtige rol van duitsland want hoe denkt u dat die mensen zich voelen griekenland hij bij voor behoorlijk de pest overtuig je aan t nam barstte alleen al over de oude oorlogs vergoeding en heb ik het over de jaren 50 en vanuit het kolonel zullen zien maar die ze moesten inleveren want anders mocht is geen lid worden van een uur dat speelt toch steeds en elke keer als de toch is ze moest aan duitsland toegeven dat ze wie achter de nazi's aan mochten dat speelt nog steeds en wij zien dat niet of willen dat die ziel of weten het gewoon niet ja het is altijd het wel mensen in de war maar toch namelijk ik ben ik ben het eens met het uitgangspunt we moeten ons meer verdiepen ik denk dat het nog iets complexer ligt dan alleen in duitsland of niet duitsland verhalen over sprak ik een tijdje geleden in brussel een paar britse conservatieven die voor de brexit hadden gestemd wat oudere mensen omdat ze dan van duitsland af waren want ze wilden niet de oorlog nog een keer verliezen de euro en dus dat dat dat zal heel bijzondere maar als je als je kijkt bij voor het naar polen ook naar griekenland breder op de balkan dan spelen daar veel meer sentimenten dan bij ons in verdiepen dat speelt 100 heeft de duitsland sentiment delen van de balkan speelt ook het sentiment rondom het ottomaanse rijk wat wat aan de orde is geweest je ziet nu dat er door dan weer pogingen doet om de moslimgemeenschap in balkanlanden aan zich te binden maar andere groeperingen in die samenlevingen grote bedenkingen bij we hebben je ziet in de handtas polen maar u ziet het ook in andere oost-europese staten De het gevoel dat ze een moskou hebben ingeleverd wordt dictaten uit brussel dan heeft het niks met duitsland te maken maar wel met een soort van autocratisch leiderschap had vanuit een centrum komt dat niet van hun is en wat brussel iets heel anders is dan masker destijds dat ik dat kun je wel uitleggen maar gevoelsmatig zit dat zit dat die gewikkelde Ik ik maak mij zorgen als ik in op europese conferenties ben over de tweedeling of misschien wel de drie dingen die je in europa zit het balkan blok met heel eigen sentimenten Ja die wij nauwelijks kunnen doorvoeren maar die er wel zijn de baltische staten met hun enorme pray operatie met wat een en terecht aan hun grenzen rondom rondom putting gebeurt de zuid-europese landen die ook kijken naar de financiële verhoudingen en vinden dat wij de rekening bij hun bij hun weerleggen Heel erg eens we moeten ons meer verdiepen in de sentimenten die de spelen te simpel denk ik dat het alleen maar in duitsland versus de resten sentiment is ja ik dacht dat je een aanloop naar maanden mulder nee l dus die discussie over een verschil in cultuur is heel Is heel eer is interessant en die speelt de oost-west Hoe komt dat dan hè want je noemt griekenland ik zie daar staan draagvlak en de grieken waarom tevreden want je kijkt in nederland en wij doen ook verkiezingsonderzoek dan zie je dat de nederlander gemiddeld althans de vvd probleem is maar betalen van griekenland dan zien enorme piek en dat wil ik niet dus ze zitten euroscepsis bij griekenland maar is precies de tegenovergestelde van landen in het noorden en de vraag is waar komt dat vandaan en de tweede vraag mij dan aan moet denken is hoe los je dat op het is wel een van de resolutie laat sarah interessanter ja ja maar eerst maar eens praten over cultuurverschillen dat hij de zijn dus niets van dat beeld van der is een europeaan dan moeten we naartoe groeien nemen constateren dat de cultuurverschillen zijn in europa die zijn er en dan kijken hoe je die kan overbruggen zonde dat je snel moet kneden tot tot europeanen alsnog hele kunst op dit moment moet wel gebeuren je zou het ook kunnen omdraaien misschien wat begrip uitleggen over hoe heel veel grieken top dit moment hebben doordat het lef filteren op dat drongen europese heel goed beleid misschien als je er bij uitlegt dat heel veel geld van de griekse steun is teruggegaan naar de bankier hier hebben gelezen heb dat dat helpt ook wel op een gat ge nieuwe singel kademuur kuip is er zomaar paar tips ja en dat wel vijf minuten moet hij weg geeft je toch wat tot mee naar huis te nemen ja oké oké nee ik was een beetje fpr door voor die uitdrukking van de trein treinen razen door En andere kant heeft schout gezegd stapje voor stapje wat natuurlijk heel wat logischer leggen aan merkel die zijn vrijdagen ik was bij die persconferentie sheet verschiet dus iedereen zegt dat toch in europa dus maar dat maar waarvan mijn beurt ik wil toch een keer een nieuwe nadruk dat zijn natuurlijk wel juiste uitdrukkingen die de de opening hebben gegeven en dat is de vraag hield er mee eens zijn dat we dat juist niet moeten doen dit soort voor en dit soort verhaal en de trein reist terug haast door aan dit geeft natuurlijk de mensen die tegen europa zijn allemaal vuur de sfeer en eerlijk voor een paar democratie en duistere adn leuk allemaal opnoemen en in de italië en links rechts anti-europees regering heeft in geresulteerd wij moeten ik dat is mijn vraag dus moeten wij niet veel meer benadrukken en de kijk hem ook aan dat hij toch een beetje en wie zijn de journalist 2 thomas ja dat hij dus inderdaad veel meer verdieping veel en veel meer en dat zijn denk juist de dingen die de mensen dan denken ze weer de wordt over ons beslist zonder ons beslist en dat drijft de mensen echt tegen nu al tegen europa als je echt voor europa bent is een inderdaad die schiet voor schiet denk ik en ik wil vragen dus ook we nu want het is dat nog steeds zo dat ook bij gezegd hebben we willen best geld geven aan andere landen maar dan moeten ze wel hervormen we gaan niet hun verliest failliete beleid financieren maar we gaan s ja je kunt volgens mij heel lang discussiëren over wat draagvlak betekent en wat of het er eigenlijk is of niet want als je mensen concreet vraagt van Denk je dat er een europees migratiebeleid moeten komen dan zegt de meerderheid ja dat denken wij dus in algemene zin heeft met hun soort huiverig hij tovert mij niet meer europa maar als je concreet vraagt zouden er op dit beleidsterrein meer europa moeten komen ja logisch natuurlijk dus dat ten eerste ten tweede denk ik dat dat ze griet voor stap voor stap juist ook een soort bron van frustratie is van ja het gaat als naar sluipenderwijs maar we hebben er geen controle over Als het veel transparanter zou zijn als er een europees parlement zou zijn met veel meer macht die ook echt democratisch kan controleren dan zouden mensen misschien veel minder zeggen van ja dit dit gaat over onze hoofden heen dus al die evidenties over mijn mensen willen eigenlijk niet meer europa en we moeten daar voorzichtig mee zijn daar geloof ik niet zo in heel kort aan de melder vermoeide blik europese parlementen gisteren weer en transparantie van de uitgave van het parlement zelf houden zit weer mensen alle Tegen ik vind het europees parlement is zo met zichzelf bezig zitten ook hoe mensen in eh ja ik weet het en die heb ik ook disco uit die dan natuurlijk niet maar je ziet altijd moeten begroting omhoog altijd meer elk voor elk probleem is meer europa de oplossing en als dan gaat om de eigen transparantie dat willen we niet en en dan het is zo hoeven we niet lang af te discussiëren dat dat niet deugt maar dat zegt nog niks principios over het europees parlement en dat is wat ze doen op zo'n weinig aan een eigen draagvlak Dit is natuurlijk ook iets van beeld worden de parlement doe ik natuurlijk ook dingen die wel deugen toch dat bedoelt tomas vanheste ja ook wel hier hier gebeuren toch ook wel eens dingen die niet deugen naar kunnen ook nog waren heel leuk dus lb de altijd meer meer meer wij schaffen wel eens een referendum bovenaf die mensen ook niet snappen waarom je dat doet wat dat beseft stringetje heeft shell schort maar over dat altijd meer at vrouw was een mooi weer tijdsdruk de tijd drukt hallo toen ik jong was moest ik nog over alle elke europese grens met paspoort laten zien ik vind het jammer dat we een uur lang alleen maar over de diversiteit de overdruk verschillen over de moeilijkheid er gesproken hebben we hebben zo'n fantastisch stelsel creëert we hebben europa we kunnen reizen wij hebben overal dezelfde kosten voor onze mobieltjes ja het is het is kop wij hebben zoveel veel problemen u helikopterview die mis ik echt heel erg wij zitten met milieuproblemen we zitten machina we zitten moeten turkije die geen mening vrijheid geef je het er zitten er zitten oh haal mij als als u nu als we nu aan het einde toch nog iets positiefs over de gezamenlijke we zeggen in plaats van alleen maar te zorgen ja nou ik zou bijna zeggen beter kun je niet afsluiten al moeten natuurlijk nog wel een verantwoording hier worden afgeleid u heeft ook nog een vraag met kijk ik wil toch even deze reactie want dat is toch wel nee laat ik dat niet zelf dus dat is waar uw rood is wacht van vrede en veiligheid zonder de europese unie zouden alle klappen van buiten van china van nu amerika en rusland veel harder binnen komen dus die europese unie brengt ons heel veel misschien nemen dat is teveel vanzelfsprekend daarom kunnen wij die verhaal maar ik mijn vrouw van beetje hou is een wat positiever verhaal wat we hebben de heel veel aan te danken het is goed dat er is het moet misschien wel beter nog maar lopen we niet de hele tijd in mekkeren over wat niet deugt ik zeg nog even in europa brengt ons vrede en veiligheid en dat is een goed ding er moeten we koest zijn kunt zo goed en dat meen ik heb ik heb waarmee ik heb niks vooraf afgesproken heeft u heeft gelijk heeft gekend is hier neemt de voordelen neem je makkelijk je hebt een eigen me te concentreren op de op wat beter moet dan kan maar als ik kijk als je zo kijkt naar de geschiedenis in europa is een uniek project hoe dat de hoe dat van de grond is gekomen ja en toch nog even uw vraag want anders ja ja weken geleden was ik in utrecht bij de oprichting van een nieuwe nationale politieke partij volt nederland onderdeel van volt europa valt europa is een nieuwe beweging sinds de frustrerende brexit van een jonge generatie die wel in 28 lidstaten wil vechten voor steun in het parlement dus die doen volgend jaar mee in de verkiezingen desi familie anders misschien wil dingen aan de mail de cellen die we een moet weg oh ja dus wat wat zegt u over meer politieke partijen van europees kaliber in het parlement is ruimte voor jou anne mulder is er het dichtste bij ik heb om half zeven debat over europa met precies die over de taal op de premier over de top dus ik moet echt ja en wat is simpel en ik ben helpt zich hoe meer politieke partij of meer keuzes voor mensen is dat is alleen maar een goed iets om het dan eens bent met die partij is weer iets iets iets anders Oké nu gaat zo in de kamer zeggen dat hij heel positief bent over de vrijdag en donderdag gemaakte afspraken Oké hartelijk dank je dank je wel En toch nog even aan Toch geven aan de andere nog evenmin blind bij ook dat de dat dat dat positieve beeld wat vaak voor de weggedrukt door Ja door het negatieve beeld Ja ik ben daar heel erg eens met wat u zegt op microniveau ben al drie weken bezig om een paspoort te krijgen voor sint petersburg tegen honderden euro's te komen het lijden dat zijn de momenten dat je denkt wat een zegen dat we de europese unie hebben waarin de doorgaat vrij kunnen rot reizen op op microniveau staten china meer macro kijken mensenrechten verzorgingsstaat dat zijn europese uitvinding en dat zijn uitvindingen die we in in dit deel van de wereld met elkaar tot stand hebben gebracht bewaakt en bloed ik was ontzettend trots op europa toen het klimaatakkoord van parijs werd neergeschreven omdat daar door europa ook het initiatief toe is of een belangrijke initiatieven zijn genomen om het verder te brengen dus is heel veel europa wat we kunnen koesteren en en moeten bewaken en het grappige is er ik ik heb kinderen die zijn zo eind 120 die hebben ook een veel europees er een blik op de wereld dat dan ik op hun en hun leeftijd had hij voor hun is het net zo gewoon om de ergens te gaan studeren in een europese stad als het voor mij was om in plaatsvindt in amsterdam iets in in utrecht te doen nog voor of omgekeerd is die die wetenschap dat europa veel meer is dan het is tegen wat wel wat we hier doen nou laten we dat ook een beetje koesteren laten we dat ook volgend jaar mee als we voor de rotte kiezen beetje ons achter of mening oké ik ik Ik vind dit zo'n positieve afsluiting dat maakt jou journalisten zelden mee meestal dat je ook zelf veroorzaakt dat je met het negatieve eindigt en ook nog zeggen mijn opvatting dat als europese politiek meer als binnenlandse politiek ze worden behandeld het zou het allemaal ten goede komen denk ik Ik dank u voor uw bijdrage hier en ik hoop dat iedereen het waardevol vond en en interessant en misschien toch zijn wel verschillende punten zo door elkaar aangestipt me dat u het toch wat aan heeft gehad en ik geef het woord even aan aan jouw voor dagsluiting heel erg fijn dat jullie allemaal weer waren vanavond we gaan twee maanden met vakantie maar na de vakantie komen we terug bij het eerste actualiteit debat zal de heer thijs ook nog aanwezig zijn tijdens sprekers en meer informatie wordt allemaal nog bekend gemaakt en de europa lezing kondig ik ook vaste aan u kunt zich aanmelden via onze website En dat is allemaal na de zomer Mocht u we de napraten dan heel graag in de societeit want vanavond is er nog een evenement hier en een hele fijne avond heel erg bedankt en tot in september graag