Een Europese senaat door loting

Stel een senaat samen door middel van loting uit alle kiesgerechtigde burgers. Zowel in de Verenigde Staten als in Frankrijk en het Verenigd Konikrijk circuleerden daar sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw ideeën over. Hubertus Buchstein kwam in 2009 in zijn boek "Demokratie und Lotterie" (1) met het idee een Europse senaat door middel van loting in te richten. Buchstein signaleert in deze studie een renaissance van politieke lotingen zoals de selectie van juryleden en de inzet van soldaten bij militaire missies. Al sinds de oudheid tot in de 19e eeuw was het lot een algemeen aanvaard middel in het politieke leven, betoogt Buchstein. Waarom dan niet voor een Europese senaat?

Paul Lucardie van het DNPP Groningen noemt loting een interessante manier om tegemoet te komen aan de groeiende kritiek op de 'kloof' tussen burgers en politiek, de 'diplomademocratie' en de vriendjes- en achterkamertjespolitiek. Maar hij ziet ook bezwaren in deze vorm van representatie. Door loting onder alle kiesgerechtigden kunnen ook criminelen, drugsverslaafden, pooiers enzovoorts worden ingeloot. Ook voor de beschikbaarheid van ingelotenen zullen goede voorzieningen getroffen moeten worden. Lucardie wijst ook op positieve en negatieve ervaringen met burgerfora.

Tot nog toe blijft het bij gedachtenexperimenten. Maar Lucardie ziet wel voldoende aanleiding om er ook een studie aan te wijden. Volgend jaar wil hij er over publiceren. En wie weet...

(1)Hubertus Buchstein; Demokratie und Lotterie. Das Los als politisches Entscheidungsinstrument von der Antike bis zur EU. Frankfurt/Main, New York: Campus.

Den Haag, april 2011