Is Ronald van Raak echt zo dom als hij zich voordeed?

woensdag 24 januari 2018, 9:41, column van Prof.Dr. Bert van den Braak

Het is onbegrijpelijk en niet uit te leggen dat politieke ambtsdragers bij verlies van hun beroep anders worden behandeld dan 'gewone' werknemers. De wachtgeldregeling moet daarom worden afgeschaft. Dat betoogde SP-Tweede Kamerlid Ronald van Raak gisteren in het programma EenVandaag.

Aanleiding voor het onderwerp was het gegeven dat vorig jaar € 20 miljoen aan wachtgelden was uitgegeven.

Nu is het natuurlijk de vraag - tijdens de uitzending bleek dat niet - of de redactie van het programma enige moeite heeft gedaan om anderen te vragen of er wellicht toch een goede reden is voor de wachtgeldregeling. Als je het alleen aan een tegenstander vraagt, is dat niet erg sterk. Het was nu alsof aan een vertegenwoordiger van de National Rifle Association werd gevraagd of er goede redenen zijn om het wapenbezit te beperken.

Want er zijn natuurlijk best goede redenen voor een eigen wachtgeldregeling. Wie een politiek ambt aanvaardt en daarmee de publieke zaak dient, onderbreekt daarmee zijn beroepsloopbaan. Dat kan een offer zijn in de zin dat carrièremogelijkheden worden doorkruist. Iedereen beseft dat het voor Ronald Plasterk door zijn politieke functie vrijwel onmogelijk werd zijn wetenschappelijke loopbaan voort te zetten.

Kamerleden en bestuurders lopen het risico op elk moment hun positie te verliezen, ook buiten hun schuld. Door de val van het kabinet bijvoorbeeld of omdat de Tweede Kamer na een conflict wordt ontbonden. Hun arbeidsmarktpositie is dan niet per se sterk. Een redelijke periode (drie jaar) om met behoud van inkomen naar een andere betrekking te zoeken, is dan redelijk. De regeling is - dat werd gemeld - inmiddels versoberd en er geldt een sollicitatieplicht.

De bereidheid van burgers om de publieke zaak te dienen, lijkt al af te nemen. Dat zal er niet beter op worden als je ook financieel grote risico's loopt. Of wil de SP dat vooral mensen die financieel onafhankelijk zijn zich beschikbaar stellen voor publieke ambten?

Het eenzijdige issue draagt sterk bij aan het beeld van politici als 'zakkenvullers' die voor zichzelf mooie regelingen in het leven hebben geroepen. Het benodigde bedrag voor wachtgeld laat overigens juist zien hoe onzeker het politieke bestaan is geworden.

Uiteraard staat het politici vrij om voor verdere versobering of zelfs afschaffing te pleiten. Van een televisieprogramma mag echter worden gevraagd alle kanten van een zaak te belichten. Nu was het bijna een 'uitzending voor politieke partijen'.

Ronald van Raak is dus niet dom. Integendeel: hij heeft de redactie van EenVandaag mooi voor zijn eigen karretje weten te spannen.