De Europese Unie in een democratische spagaat

De Amerikaanse National Security Strategy is een oorlogsverklaring aan het liberaal-democratische Europa, betoogt Laurien Crump. De VS steunen openlijk rechts-populistische partijen in Europa en ondermijnen democratische waarden. Terwijl Zelensky voor Europese waarden vecht, capituleert het Nederlandse kabinet voor Amerikaans pestgedrag.

Lees verder ›

De EU worstelde zich in 2025 door een reeks crises: bedreigingen van Rusland en Amerika, interne verdeeldheid en het ontbreken van Frans-Duitse sturing. Brusselcorrespondent Jan Werts beschrijft de belangrijkste ontwikkelingen van het afgelopen jaar, van de financiering van Oekraïne tot het verwateren van de Green Deal. De vraag is of de EU in 2026 in staat is de leiding te nemen om de uitdagingen aan te kunnen.

Lees verder ›

Defensie veranderde van taboe in prioriteit op de EU-agenda. Trineke Palm onderzoekt hoe het is gesteld met de militaire kracht van Europa en wat nodig is voor een gecontroleerde versterking. Ze waarschuwt voor militarisering als verdienmodel en pleit voor een doordenking van soevereiniteit waarbij Europese samenwerking de nationale veiligheid juist kan vergroten.

Lees verder ›

Sinds oktober 2025 is de Europese Transparantieverordening van kracht, die strenge eisen stelt aan politieke reclame. Meta en Google stopten daarop met het verspreiden van politieke advertenties. Leon Trapman kijkt naar de Nederlandse implementatie en concludeert dat het ontbreken van een geschikte grondslag voor bindende EU-regelgeving een probleem blijft.

Lees verder ›

Minister Karremans greep in september in bij halfgeleiderfabrikant Nexperia wegens ernstige bestuurlijke tekortkomingen. Hij deed daarvoor een beroep op de Wet beschikbaarheid goederen uit 1952, voor zover bekend voor het eerst sinds de invoering van deze wet. Hoogleraar ondernemingsrecht Harold Koster vraagt zich af of de huidige wetgeving nog wel toereikend is voor moderne economische veiligheidskwesties.

Lees verder ›

Spionage en buitenlandse beïnvloeding vormen een reëel risico voor parlementen, blijkt uit recente gevallen in Duitsland, België en elders. Rowin Jansen onderzoekt welke juridische instrumenten er zijn om parlementariërs die staatsgeheimen doorspelen aan te pakken. Hij constateert dat de mogelijkheden beperkt zijn en vaak afhankelijk van politieke meerderheden.

Lees verder ›

De Tweede Kamer investeerde de afgelopen 25 jaar fors in de behandeling van EU-zaken, van gedetacheerde griffiers tot gespecialiseerde EU-adviseurs. Mendeltje van Keulen belicht hoe het parlement zijn lerend vermogen heeft ontwikkeld om op tijd te zijn in Europa. Ze concludeert dat er geen revolutie maar evolutie plaatsvindt in het parlementaire EU-werk.

Lees verder ›

De EU heeft kapitaal, sterke instellingen en goed opgeleide arbeidskrachten, maar slaagt er niet in dit aan te wenden voor grootschalige projecten. De Savings and Investments Union moet uitkomst bieden door Europese kapitaalmarkten te integreren. Joeri de Smet analyseert de plannen en concludeert dat centralisatie van toezicht logisch en noodzakelijk is.