'Ook subsidie voor partij-zonder-leden'

Ook partijen in de Tweede Kamer zonder leden verdienen overheidssubsidies. Gerrit Voerman, hoogleraar aan de Universiteit van Groningen en directeur van het Documentatiecentrum voor Politiek Partijen, bepleit een verruiming van de wet voor de partijfinanciering.

‘Ook partijen zonder leden zouden gesubsidieerd moeten worden. Als zij Kamerzetels hebben, hebben ze ook al een binding met de samenleving', zegt hij, reagerend op discussies over financiering van politieke partijen. ‘Momenteel bepaalt het ledental mede de hoogte van de subsidie. Ik zou het wel goed zou vinden wanneer dat gehandhaafd bleef om partijen te prikkelen om leden te werven en hun maatschappelijke worteling in stand te houden dan wel te vergroten.  Maar dat dient niet het enige criterium voor partijfinanciering te zijn.’

Voerman expliciteert: ‘Het lijkt mij goed wanneer de organisatievrijheid voor partijen zo groot mogelijk is dat tegelijkertijd er wat betreft de subsidiëring niet wordt gedifferentieerd naar organisatievorm.’

Al jarenlang wordt in ‘Den Haag’ gewerkt aan een nieuwe wet over de partijfinanciering. Dat sleept zich voort, ook tot ergernis van professor Voerman. Een nieuwe wet is hard nodig, vindt hij, vooral om giften aan partijen beter te regelen. ‘Dat giftenregiem is nu wel erg royaal’, zegt hij. ‘Giften van meer dan 4500 euro van rechtspersonen moeten openbaar worden gemaakt, hetgeen wel een erg hoog bedrag is - dat zou naar beneden moeten. Bovendien kunnen gevers [rechtspersonen] desgewenst anoniem blijven. Er moet dan wel een omschrijving worden gegeven uit welke hoek de gift komt -  welk soort bedrijf of bedrijfstak. Verder heeft de giftenregeling geen betrekking op natuurlijke personen! ‘

Voerman: ‘Een grotere transparantie is dus gewenst, door uitbreiding van de verantwoordingsplicht. Lagere maximumbedragen voor vermelding [zeg 1000 euro], plus verplichting voor natuurlijke en rechtspersonen om zich te melden - de kiezers moeten kunnen weten waar partijen hun geld vandaan halen, hoe de

geldstromen lopen.’

Waarom duurt de totstandkoming van zo’n nieuwe wet zo lang?

Voerman: Ik denk dat dat mede komt door de PVV. De gevestigde partijen zijn beducht voor het verwijt dat ze het goed voor zichzelf regelen en dat ze de PVV zouden willen treffen. Dat zou ze weer kwetsbaar maken voor populistische kritiek.’

Groningen/Den Haag, maart 2011