Toegang consumenten tot alternatieve geschillenbeslechting - Hoofdinhoud

Titel

Mededeling van de Commissie over «verruiming van de toegang voor consumenten tot alternatieve geschillenbeslechting»

Datum Raadsdocument

9 april 2001

Nr Raadsdocument

7907/01

Nr Commissiedocument

COM(2001) 161 def.

Eerstverantwoordelijk ministerie

JUST i.o.m. EZ, FIN

Behandelingstraject in Brussel

De oprichting van een Europees buitengerechtelijk netwerk in consumentenzaken is (onder het Portugese voorzitterschap) opgenomen bij de doelstellingen van de JBZ-raad, comité burgerlijk recht. Besluitvorming gaat echter niet alleen de JBZ-raad aan, maar vindt plaats in samenhang met de Raad Interne markt en de Raad Consumentenbescherming.

Consequenties voor de EG-begroting in EURO (per jaar)

Geen

Korte inhoud en doelstelling van het voorstel

In 1998 heeft de Commissie een Aanbeveling vastgesteld waarin zij criteria heeft opgenomen die van toepassing zijn op organen die verantwoordelijk zijn voor de buitengerechtelijke beslechting van consumentengeschillen (aanbeveling 98/257/EG). Deze aanbeveling moet veiligstellen dat buitengerechtelijke procedures een minimum aan kwaliteitsgaranties bieden, zoals onafhankelijkheid, doeltreffendheid en eerbiediging van het recht.

Op 25 mei 2000 heeft de Raad een Resolutie (2000/C 155/01) vastgesteld, waarin wordt opgeroepen te komen tot de oprichting van een Europees buitengerechtelijk netwerk van informatiepunten in consumentenzaken. Daarbij is aangegeven dat buitengerechtelijke organen die niet aan de Aanbeveling voldoen toch een belangrijke rol kunnen spelen voor de consument bij zijn pogingen een oplossing in een conflict te bereiken. Aan de Commissie is daarom verzocht om in samenwerking met de lidstaten ook voor deze organen criteria op te stellen. In de onderhavige mededeling geeft de Commissie uitvoering aan dit verzoek.

De mededeling verwijst naar aanbeveling 2001/310/EG waarin beginselen zijn vastgelegd voor buitengerechtelijke geschilbeslechtende organen waarbij een onafhankelijke derde partij de conflicterende partijen bij elkaar brengt met het oog op het vinden van een gemeenschappelijke oplossing. Deze beginselen moeten de onpartijdigheid, doeltreffendheid, doorzichtigheid en billijkheid van de procedure waarborgen. Met het opstellen van deze criteria en toetsing daaraan van nationale buitengerechtelijke geschilbeslechtende instanties door de lidstaten, kunnen ook deze instanties onder het Netwerk worden gebracht en hebben consumenten dus meer mogelijkheden voor de afdoening van hun (grensoverschrijdende) geschillen. Aangezien de aanbeveling betrekking heeft op buitengerechtelijke geschillenbeslechting, valt arbitrage niet onder de reikwijdte. Arbitrage is een internationaal erkende wijze van geschillenbeslechting, waarvan de belangrijkste regels en waarborgen in internationale regelgeving zijn te vinden. Een voorbeeld van een Nederlandse instelling die aan de uitgangspunten van deze aanbeveling voldoet is de Nederlandse Stichting voor Consumentenzaken.

Rechtsbasis van het voorstel

Verdrag tot oprichting van de EG, en met name artikel 211 en artikel 153. Resolutie(2000/C 155/01) verwijst naar de conclusies van de Europese Raad van Tampere (15 en 16 oktober 1999, conclusie 30) waarin wordt benadrukt dat de verhaalsmiddelen in grensoverschrijdende zaken (consumentenzaken en kleine schulden) moeten worden verbeterd. Alternatieve geschillenbeslechting werd genoemd als één van de middelen om deze doelstelling te bereiken.

Subsidiariteit, proportionaliteit, deregulering

Positief. Wel is van belang dat duidelijkheid wordt gecreëerd rond de vraag hoe deze initiatieven zich verhouden tot andere initiatieven van de Commissie op het terrein van de alternatieve geschillenbeslechting (bijv. FINNET), en wat de redenen zijn om te kiezen voor een Mededeling en Aanbeveling. De mogelijkheden voor de consument om via buitengerechtelijke geschilbeslechtingsmechanismen en -instanties zijn recht te halen variëren veelal sterk per lidstaat. Hetzelfde geldt voor de criteria op basis waarvan een groot aantal door de nationale overheden wordt getoetst. Ook in grensoverschrijdende conflicten is van belang dat consumenten wederzijds vertrouwen kunnen stellen in deze procedures. Gemeenschappelijke beginselen voor de in de verschillende lidstaten opererende buitengerechtelijke geschilbeslechtende instanties zijn daarbij van groot belang. Een dergelijk optreden kan onvoldoende door de Lidstaten zelf worden verwezenlijkt.

Nederlandse belangen

Nederland is van mening dat het in de interne markt van belang is dat consumenten ook bij conflicten over grensoverschrijdende transacties de zekerheid hebben dat er een afdoende en toegankelijk stelsel van rechtsbescherming bestaat. Omdat gerechtelijke procedures vaak ingewikkeld en kostbaar zijn en niet opwegen tegen het soms geringe economische belang van het geschil, is het van belang dat ook andere (alternatieve) wegen bestaan die de consument in geval van een conflict in staat stellen op een eenvoudige, snelle en goedkope manier zijn recht te halen. Het buitengerechtelijke netwerk kan alleen functioneren wanneer alle deelnemers zich aan dezelfde voorwaarden voor deelname verbinden. Daarom is optreden op Europees niveau gewenst.

Consequenties voor nationale regelgeving/beleid c.q. decentrale overheden (betrokkenheid IPO/VNG)

Geen consequenties voor nationale regelgeving/beleid.

Notificatieverplichting: De lidstaten worden uitgenodigd de details van de organen die aan de beginselen voldoen mee te delen aan de Commissie zodat ze op haar website en in het Europees Buitengerechtelijk Netwerk kunnen worden opgenomen. Dat houdt dus tevens in dat de lidstaten hun ADR-instanties (zoveel mogelijk) dienen te toetsen aan de beginselen zoals opgenomen in de Aanbevelingen.

Rol EP in besluitvormingsprocedure

Het betreft een mededeling. In dit stadium is geen rol voor het EP voorzien.