'Troonrede: weinig nieuws, weinig peptalk'

MI-onderzoekers missen visie in troonrede

De eerste troonrede van koning Willem-Alexander was 'uitgesproken beleidsarm'. Net iets minder dan de helft bestond uit voornemens. Alleen in 1981 was dat minder.
'Volgend op de inhuldiging was er voor de majesteit geen groot nieuws te brengen over de visie van het kabinet', constateren Arco Timmermans en Gerard Breeman, onderzoekers bij het Montesquieu Instituut, na analyse van de troonrede.
Dominante thema's van de troonrede zijn volgens Timmermans en Breeman 'typisch voor een nationale crisisaanpak': financiën, economie, arbeidsmarkt en sociale zaken. De rede is 'nogal zwijgend' over immateriële onderwerpen: geen immigratie, geen integratie en geen cultuur. Zelfs niet over law & order.
Opvallend is, signaleren beide onderzoekers, dat voor het eerste sinds 1966 de troonrede niets te melden heeft over het milieu.

‘En, hebt u mij niets meer te zeggen?’ Het is een spotprent van bijna anderhalve eeuw geleden die zo weer in de krant kan. Na de Troonrede van 1885 reageert de Tweede Kamer kritisch op de Troonrede die onder de politieke verantwoordelijkheid van minister Heemskerk is uitgesproken.

Wat niet in de troonrede staat

Waarom komt Europa er in de troonrede zo schamel af?  ‘Minder tekst, geen vergezichten’, constateert MI Maastricht na bestudering van de eerste troonrede van Rutte II. En dat nog wel in een jaar waarin Europese verkiezingen zullen worden gehouden.

‘Troonrede in traditie’

Dat koning Willem-Alexander zijn eerste troonrede met een persoonlijke noot begon, is niets bijzonders. Alle andere koningen en koninginnen voor hem deden dat van tijd tot tijd ook. Het Parlementair Documentatiecentrum (Den Haag) keek en vergeleek.

Constructieve oppositie?

Gaat Rutte II vastlopen in de Eerste Kamer? Het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (Groningen) onderzocht hoe constructief de oppositie zich pleegt op te stellen. Bestaat de consensusdemocratie nog?

‘Zachtjes spinnende poes’

Honderd jaar geleden, aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog, ademt Nederland veel tevredenheid. De troonrede van 1913, de eerste van Rutte’s laatste liberale voorganger Cort van der Linden, als graadmeter voor de geest des tijds: ‘een zachtjes spinnende poes’. Een duik in het archief.

Ieder land zijn eigen Prinsjesdag

Zijn er buitenlandse 'soortgenoten' voor Prinsjesdag? Hoe gaat het in andere landen? MI Maastricht zet het op een rij.

Kunt u deze nieuwsbrief niet goed lezen? Bekijk dan de online versie.