De Hofvijver - Politiek van Den Haag tot Brussel MONTESQUIEU INSTITUUT
Nieuwsbrief jaargang 2, nummer 12, 27 februari 2012
 

Dualisme als mythe

Kan het? Mag het? Ministers en Kamerleden die in achterkamertjes bij elkaar op schoot zitten? Of is het befaamde, veelvuldig aangeroepen en geprezen dualisme - regering en parlement zijn twee los van elkaar opererende zelfstandige staatsmachten - een mythe?

Het debat over dualisme en monisme is weer in volle hevigte opgelaaid. Directe aanleiding is de aankondiging van de regerende coalitie, VVD en CDA, zich - samen met gedoogpartner PVV - in maart enkele weken terug te trekken in het Catshuis om het bezuinigingspakket 2012 te bespreken.

Voor de oppositie begint te mopperen over achterkamertjes en de regeringsfracties beweren dat het niks bijzonders is, zet het Montesquieu Instituut het debat in perspectief. Onderzoeksdirecteur Arco Timmermans roept premier Rutte op niet weg te duiken in het Catshuis. Vanuit MI Maastricht relativeert Wytze van der Woude het dualisme.
En het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis in Nijmegen laat zien dat de jaren '50 niet zo voorbeeldig 'dualistisch' waren als veelal voorgesteld.

 

Veertig jaar na alle emoties

Plaat van de maand
Voorpagina De Waarheid 1 maart 1972

'Ik ben mij diep bewust van mijn tekort. Ik kan niets uitwissen, niets helen. Ik kan slechts trachten recht te doen.' Minister Van Agt (Justitie) had het heel erg moeilijk in de Tweede Kamer om de zgn. Drie van Breda gratie te verlenen.

Het is op de kop af veertig jaar geleden, op 29 februari 1972, dat in de Kamer de emoties erg hoog opliepen over het voornemen om drie Duitse oorlogsmisdadigers op vrije voeten te stellen. Uiteindelijk redde Van Agt het niet. De regering moest terugkomen op haar besluit. In 1989 kregen de twee nog levenden van de drie alsnog gratie.
Het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis heeft de hele zaak op een rij gezet.

 

 
Partners in beeld
Hans van Baalen in Tweede Kamer Getrokken gele kaart

'Vragenrecht voor Europarlementariërs?'

Waarom Europarlementariërs in de Tweede Kamer geen vragenrecht geven? Een aanbeveling vanuit MI Den Haag.

'Gele kaart houdt parlement scherp'

Doordat nationale parlementen gele kaarten kunnen uitdelen, gaan ze scherper op Europa letten. MI Maastricht deed onderzoek.

lees verder > lees verder >
Job Cohen Bankjes Eerste Kamer

'Diepe crisis verdeelt sociaal-democratie'

Het aftreden van Job Cohen als leider van de PvdA is meer dan een incident. Analyse uit Groningen.

'Geen Grondwet met toeters en bellen'

De Eerste Kamer had moeten kiezen voor een sobere Grondwet. Kanttekeningen van MI Maastricht.

lees verder > lees verder >

 

Meer Europa, graag...

Voor en tegen

Het VVD-Kamerlid Klaas Dijkhoff en wetenschapper (ex-GroenLinks-Europarlementariër) Kathalijne Buitenweg gaan vanavond in Den Haag, in het Huis van Europa aan de Korte Vijverberg, in debat over dat-wat-burgers-van-Europa-mogen-verwachten.

Buitenweg > Dijkhoff >

 

'Follow the money'

Column

Remco Nehmelman

Remco Nehmelman, Universiteit Utrecht

'Follow the money' refereert naar de meest memorabele quote uit de film All the Presidents Men waarin het Watergateschandaal centraal stond dat uiteindelijk zou leiden tot het aftreden van toenmalig president van de USA Richard Nixon. De anonieme bron (genaamd Deep Throat) van de twee onderzoeksjournalisten Bob Woodward en Carl Bernstein vertelt hen dat zij het geld moeten volgen om achter de waarheid van het grootschalige politieke schandaal te komen.

Als het goed is zal binnenkort (ook) in Nederland de geldstroom van politieke partijen transparant en traceerbaar zijn. Momenteel worden in de Tweede Kamer de laatste beraadslagingen met minister Spies van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) gehouden over het wetsvoorstel financiering politieke partijen (Kamerstukken 32752). Als de behandeling van het wetsvoorstel voorspoedig verloopt in de Eerste Kamer, dan kan nog voor de zomer het wetsvoorstel in werking treden.

Het zou ook tijd worden. De discussie over de openbaarheid van inkomsten van politieke partijen duurt nu ongeveer een kleine twintig jaar. De druk om eindelijk tot dit wetsvoorstel te komen, kwam vooral vanuit de Raad van Europa die in een projectgroep onder de benaming Groups of States against Corruption (GRECO) een zeer kritisch rapport in 2008 presenteerde over de situatie omtrent de regulering en het toezicht op de financiering van Nederlandse politieke partijen. Ook de Algemene Rekenkamer kwam begin 2011 met een gelijkluidend kritisch rapport.

 

En verder

Nieuws
Erik Jurgens

Toch kabinetsformaties zonder verkiezingen? Erik Jurgens, oud-senator, reageert.

Montesquieu Instituut

Europa levert heftige debatten op. Terugblik op de Staat van de Europese Unie.

Capaciteitsgroep Publieksrecht, Maastricht

Nationale parlementen als kleine kinderen binnen Europa? Verslag van een symposium in Maastricht.

Montesquieu Instituut

Jongeren denken mee over de aanpak van de Europese crisis. Aankondiging van de MEP-ambassadeursconferentie op 16 maart.

Montesquieu Instituut

Europese economische samenwerking was wat Nederland lang belangrijk vond. Berichten uit de Masterclass van het MI.

 
 

Partners


Campus Den HaagCapaciteitsgroep Publieksrecht, MaastrichtCentrum voor Parlementaire Geschiedenis, NijmegenUniversiteit GroningenParlementair Documentatie Centrum, Leiden

 

Agenda

13 maart 2012,
Den Haag

'Spelen opiniepeilingen een te grote rol?'
- debat

16 maart 2012,
Den Haag

'Politieke partijen op zoek naar hun rol'
- debat

22-23 maart 2012,
Maastricht

Understanding EU Decision-Making: Principles, Procedures, Practice
- seminar

 

Cartoon

Volendamse vissersvrouw heet gastarbeiders welkom en stuurt ze weg

'Hollandse gastvrijheid'
Hoe ruimhartig is de Nederlandse houding tegenover asiel en immigratie steeds geweest?

 

'Ik ben van nature niet iemand die de handdoek in de ring werpt, maar het is beter als anderen vanaf nu verantwoordelijkheid dragen.'

Ad Melkert, politiek leider van de PvdA, op 15 mei 2002 - na een dramatisch verlopen verkiezingscampagne.

 

Uw mening

Politici van het slag Cohen hebben geen kans in de politiek van vandaag.


[eens] [oneens]

 

Moties van afkeuringen

diagram

Een minister of staatssecretaris loopt steeds meer risico tegen een motie van afkeuring aan te lopen. Henk Bleker kreeg in februari al een tweede aan z’n broek. Toenemend parlementair activisme? Verscherpte polarisatie?

 

Secondanten bij formaties


- Formatie 1977:
Dolman (PvdA)
Nypels (D66)
Peijnenburg (CDA)
   
- Formatie 1989:
Brinkman (CDA)
Woltgens (PvdA)
   
- Formatie 2007:
Tichelaar (PvdA)
Verhagen (CDA)
Slob (CU)
   
- Crisismaatregelen 2009:
Hamer (PvdA)
Van Geel (CDA)
Slob (CU)
   
- Formatie 2010:
Klink, later Bijleveld (CDA)
Schippers (VVD)
Madlener (PVV)

 

Tussentijds vertrokken politieke leiders


- Burger (PvdA) 1962
- Van Mierlo (D66) 1973
- Voorhoeve (VVD) 1990
- Heerma (CDA) 1997
- De Hoop Scheffer (CDA) 2001
- Rosenmöller (GL) 2002
- Dittrich (D66) 2006
- Van Aartsen (VVD) 2006
- Kant (SP) 2010
- Halsema (GL) 2010
- Cohen (PvdA) 2012

 

Subsidiegevers


logo ministerie OCW Ministerie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
logo Universiteit Maastricht Maastricht Universiteit
logo Gemeente Maastricht Gemeente Maastricht
logo Provincie Limburg Provincie Limburg

 

Colofon

De Hofvijver is een uitgave van het Montesquieu Instituut en zijn partners.

 

Aanmelden

Hier kunt u zich aanmelden voor deze nieuwsbrief

 

Parlement.com

Kiezers
Partijen
Tweede Kamer
Eerste Kamer
Regering
Polder
Europa

Europa-Nu.nl

Praktisch Europa
Europa in de wereld
Nederland en Europa
Hot Issues
Beleid en toekomst
Wie doet wat
Wat komt eraan

Montesquieu-Instituut.nl

Het instituut
Onderzoek
Onderwijs
Actueel
Europa
Nederland
Meer info