De Hofvijver - Politiek van Den Haag tot Brussel MONTESQUIEU INSTITUUT
Nieuwsbrief jaargang 2, nummer 24, 31 december 2012
oud & nieuw
 

Jaar van broze stabiliteit

Van den Braak: ‘t Was me het jaartje wel'

Het jaar van 'broze stabiliteit' - zo typeert Bert van den Braak, onderzoeker bij het Parlementair Documentatiecentrum in Den Haag, het jaar 2012.
'Het jaar eindigt met meer stabiliteit dan het begonnen is', analyseert hij, terugblikkend op een jaar van crisis, verkiezingen en formatie. 'Maar of dat echt zo is, moet in het nieuwe jaar blijken.'

Van den Braak zet de voornaamste gebeurtenissen rond de Hofvijver op een rij: uiteenlopend van het vertrek van Job Cohen als oppositieleider en de val van het kabinet-Rutte I tot en met het spectaculaire herstel van de PvdA, het aantreden van Rutte II en de 'opstand' binnen de VVD.
't Was me 't jaartje wel', meent Van den Braak, verwijzend naar Wim Kan. 'Uiteraard zal de toekomst moeten leren of 2012 echt zo'n politiek turbulent jaar was als we nu denken. Maar het zou verbazen als die typering ook op termijn geen stand houdt.'

Per saldo signaleert Van den Braak een herstel van het politieke 'midden' in 2012. 'De vanwege de zwakke positie in de Senaat bestaande noodzaak voor het kabinet om bredere steun te zoeken, kan daarvoor zelfs een versterkende factor betekenen.'

 

Politieke volatiliteit

Plaat van de maand
Grafiek in Hofvijver

Foto en beeldbewerking: Kevin Bergenhenegouwen

Hoe stabiel is de Nederlandse politiek? Jarenlang keek 'Den Haag' misprijzend naar België. Maar 'Italiaanse toestanden' zijn geen ver-van-m'n-bedshow, zo blijkt uit onderzoek van het Montesquieu Instituut.

De gemiddelde zittingsduur van kabinetten in Nederland is afgenomen. Wie die zittingsduur sinds 1945 systematisch op een rijtje zet, ziet vooral de laatste jaren een scherpe daling. Het eerste kabinet onder leiding van Wim Kok (1994-1998) was het laatste kabinet dat de rit volledig uitzat. Sinds de eeuwwisseling heeft Nederland meer kabinetten gehad dan Italië.

 

 
Partners in beeld
Wapperende Nederlandse en Europese vlag Scheidsrechter houdt gele kaart omhoog

‘Meer aandacht
voor Europa’

In de verkiezingsprogramma’s van dit jaar was er meer aandacht voor Europa. Het Montesquieu Instituut bladerde door de partijprogramma’s.

'Gele kaart houdt
parlement scherp'

Doordat nationale parlementen gele kaarten kunnen uitdelen, gaan ze scherper op Europa letten. MI Maastricht deed onderzoek.

Lees verder > Lees verder >
Bord met verkiezingsaffiches Leeuw met lammetje

'Zonder solide partij
gaat het niet'

Zonder deugdelijke partij kan de politiek niet. Ook een les van 'Fortuyn', volgens Gerrit Voerman (Groningen).

Kamer & crisis:
lam of leeuw?

Hoe treedt het parlement op in tijden van economische crises? 'Nijmegen' deed onderzoek.

Lees verder > Lees verder >

 

Dubbelmandaat, een goed idee?

Voor en tegen

Een lid van het Europees Parlement moet ook lid van het nationale parlement zijn. Dus een Nederlandse Europarlementariër is ook lid van de Tweede of Eerste Kamer.

Bert  van den Braak versus Jan Willem Sap

Bert van den Braak > Jan Willem Sap >

 

Demissionaire ambtenaren?

Column

Roel Bekker

Roel Bekker

‘Als ambtenaren macht zouden hebben, dan zouden ze wel meer verdienen’. Dat was de mooie titel van een essay dat ik 20 jaar geleden schreef in een essaywedstrijd over de macht van de ambtenaar. Daarin heb ik uiteengezet dat de macht van ambtenaren vaak schromelijk wordt overdreven. Voor een machtige ambtenaar heb je een machtige minister nodig. En werk je onder een niet zo sterke minister, dan is het met je ambtelijke macht snel gedaan.

Twintig jaar later denk ik er nog net zo over, en mijn studie naar topambtenaren (zie het boek ‘Marathonlopers rond het Binnenhof’) bevestigt dat nog eens. Een fraai voorbeeld van een machtige combine in die studie is de samenwerking tussen de eerste DG voor Ontwikkelingssamenwerking Jan Meijer en zijn minister van Buitenlandse Zaken Luns. Qua persoon en qua politieke kleur geheel uiteenlopende figuren, Meijer oprichter van Het Parool en actief PvdA'er, Luns een behoudende KVP'er. Maar ze konden elkaar prima gebruiken. Luns kon met Meijer laten zien dat de door progressief Nederland gekoesterde ontwikkelingssamenwerking bij hem in goede handen was. En Meijer wist dat Luns in het kabinet en het parlement veel binnenhaalde, dus verdeed zijn tijd niet met ambtelijk overleg en liet Luns de zaken politiek regelen. Heel effectief, en voorbeeld van een machtige ambtenaar in combinatie met een sterke minister.

 

En verder

Nieuws
Capaciteitsgroep Publieksrecht, Maastricht

Hoe staatsrechtelijk bezwaarlijk is politisering van de Eerste Kamer, vraagt Wytze van der Woude (MI  Maastricht) zich af.

Parlementair Documentatie Centrum, Leiden

In de loop der jaren is de Troonrede steeds beleidsmatiger geworden. PDC Den Haag dook in de geschiedenis.

Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Nijmegen

Wat doen die hekjes op Prinsjesdag in de Ridderzaal? Carla van Baalen (CPG Nijmegen) weet het antwoord.

Universiteit Groningen

Hoe het CDA anders tegen de islam is gaan aankijken. Een analyse gemaakt door het DNPP in Groningen.

Montesquieu Instituut

Tussen links en rechts bezuinigen bestaat geen noemenswaardig verschil. Studie vanuit MI Den Haag.

 

Kunt u deze nieuwsbrief niet goed lezen? Bekijk dan de online versie.

 
 

Partners


Campus Den HaagCapaciteitsgroep Publieksrecht, MaastrichtCentrum voor Parlementaire Geschiedenis, NijmegenUniversiteit GroningenParlementair Documentatie Centrum, Leiden

 

Gespiegeld in De Hofvijver

Bij wijze van nieuwjaarsgroet hebben we een speciale, willekeurige selectie gemaakt uit wat de afgelopen twee jaar over het doen en laten in ‘Den Haag’ en ‘Brussel’ vanuit het Montesquieu Instituut en zijn partners geschreven, voorspeld, beschouwd en geanalyseerd is.
Het is onze manier om iedereen een voorspoedig nieuwjaar te wensen.
En een kleine vooraankondiging van wat in 2013 te verwachten valt.

 

Cartoon

Minister Hofstra pakt kaas van broodje van Volendamse in
klederdracht

Haalt de regering de Nederlander de kaas van het brood?

 

Ik vind (...) niet dat het kabinet 'fuss' met 'fuss' moet beantwoorden (...)

Minister van Binnenlandse Zaken Ien Dales wilde niet ingaan op onzin.

 

Uw mening

Het kabinet-Rutte II zit de rit niet uit.


[eens] [oneens]

 

Steun Eerste Kamer voor een kabinet

grafiek

Een kabinet zonder min meer of vaste meerderheid in de Eerste Kamer is iets waarvoor men tot heel erg ver in de geschiedenis moet teruggaan,

 

Greep uit 'oude' verkiezingsleuzes


- eigenzinnig liberaal
- samenleven doe je niet alleen
- gok niet, kies
- samen sterk
- verhef je stem
- knokken voor wat kwetsbaar is
- voor de andere aanpak
- inburgeren en anders niet
- kies de minister-president
- laat Lubbers z'n karwei afmaken

 

Spraakmakende belastingmaatregelen


- rijwielbelasting (1924)
- vermogensaanwasheffing (1946)
- btw op schoenreparaties (1965)
- solidariteitsheffing (1982)
- kwartje van Kok (1991)

 

Belangrijke Europese financiële spelers in de eurocrisis


- Mario Draghi, president ECB
- Jörg Asmussen, directeur ECB
- Vitor Constancio, vicepresident ECB
- Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Eurogroep
- Jens Weidmann, president Bundesbank
- Olli Rehn, Eurocommissaris Monetaire zaken
- Klaus Regling, directeur Europees Noodfonds

 

Subsidiegevers


logo ministerie OCW Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
logo Universiteit Maastricht Maastricht Universiteit
logo Gemeente Maastricht Gemeente Maastricht
logo Provincie Limburg Provincie Limburg

 

Colofon

De Hofvijver is een uitgave van het Montesquieu Instituut en zijn partners.

 

Aan- en afmelden

Hier kunt u zich aanmelden voor deze nieuwsbrief.

Deze brief niet meer ontvangen? U kunt zich hier afmelden.

 

Parlement.com

Kiezers
Partijen
Tweede Kamer
Eerste Kamer
Regering
Polder
Europa

Europa-Nu.nl

Praktisch Europa
Europa in de wereld
Nederland en Europa
Hot Issues
Beleid en toekomst
Wie doet wat
Wat komt eraan

Montesquieu-Instituut.nl

Het instituut
Onderzoek
Onderwijs
Valorisatie
Publicaties
Europa
Nederland