'Te veel pappen en nathouden'

'De compromissenmachine van de Nederlandse politiek levert voor burgers te veel troebele resultaten op.' Daarom beveelt Arco Timmermans, onderzoeksdirecteur van het Montesquieu Instituut, politieke partijen aan 'meer kleur' te bekennen.

De diagnose dat de maximale rek in het afspiegelingsmodel is bereikt klopt wel, schrijft Timmermans op de Duitse opinie-website The European, naar aanleiding van een onlangs gepubliceerd onderzoek waarin de Nederlandse democratie is doorgelicht. 'Het is te veel pappen en nathouden.', zo betoogt hij. Er zou door partijen meer in 'alternatieven' moeten worden gedacht.

'De afgelopen jaren liep het alternatief vooral over rechts', schrijft Timmermans, verwijzend naar Fortuyn en Wilders. Wil 'links' meer dan alleen verontwaardiging mobiliseren en werkelijk iets bereiken, dan moet het - zo leren volgens hem recente analyses van het politieke bestel - 'vaart maken met de onderlinge samenwerking en de kiezer een alternatief voor het huidige kabinet bieden'.

Vacuüm aan de top

Wie van de vier? Zelden zal een 'leiderschapsvacuüm' aan de top van een politieke partij zo zichtbaar zijn geworden als bij het CDA op de avond van de provinciale statenverkiezingen 2011. Het is onderdeel van een breder probleem in de vaderlandse politiek: de verzwakking van de klassieke, traditionele volkspartijen, gegroepeerd rondom het politieke centrum. Ook andere partijen dan het CDA worstelen met zichzelf.

Is dat het resultaat van de opkomst van het populisme? Of is er meer aan de hand? Het Montesquieu Instituut bereidt, samen met het Internationaal Perscentrum Nieuwspoort en het Huis voor Democratie, een debat voor over 'de implosie van het politieke centrum'.

Geen 'Parteigesetz'

Een 'Parteigesetz' zoals in Duitsland is in Nederland niet nodig, vindt Luc Verhey van het Montesquieu Instituut Maastricht.

Partijen eurosceptischer

Onder druk van kiezers neemt eurosceptisme binnen partijen in Europa toe blijkt uit onderzoek van het Montesquieu Instituut.

Ook voor Wilders

Politieke partijen zonder leden verdienen ook overheidssubsidies, meent Gerrit Voerman (DNPP).

Gif of geneesmiddel?

Populisme lijkt op vingerhoedskruid, betoogt Paul Lucardie (DNPP) in het wetenschappelijke CDA-tijdschrift.

Verzwakt in het centrum

Gerrit Voerman
De grote, klassieke volkspartijen CDA, PvdA en VVD worden niet snel meer wat ze geweest zijn. De traditionele politiek is zo in de greep geraakt van maatschappelijke ontworteling en populistische concurrentie dat de Grote Drie van weleer zullen moeten leven met een verzwakte positie aan het Binnenhof.

De traditionele bestuurspartijen verkeren de laatste tijd in zwaar weer. Door de toegenomen veranderlijkheid van de kiezer kunnen zij niet meer zoals vroeger rekenen op een min of meer vast electoraal aandeel. Daarnaast raakt als gevolg van de door de populistische concurrentie aangewakkerde polarisatie het politieke midden leger, juist in een tijd dat een stabiel bestuur gewenst is.

En verder

Arabische lente blijkt Europese nachtmerrie. Een analyse van MI-Maastricht-onderzoekers van het Europese buitenlands beleid.

Nieuwe studie naar het populisme in Nederland op komst. Het Documentatiecentrum Politieke Partijen mikt op publicatie in het najaar.

De Engelse vertaling van de biografie van Sicco Mansholt, in 2006 proefschrift van Johan van Merriënboer, verschijnt dit najaar.

Biografieën van het Parlementair Documentatie Centrum zijn nu ook via www.biografischportaal.nl beschikbaar.

De Europese agenda wordt beheerst door klassieke thema's als buitenlands beleid, economie en bestuur, zo blijkt uit onderzoek over 'EU High Politics'.