Een beeld van Sigrid Kaag dat sommigen liever niet kennen

maandag 30 mei 2022, 13:00, Prof.Dr. Bert van den Braak

Zijn achterban zal het boek ongetwijfeld niet lezen, maar zou Geert Wilders het onlangs verschenen boek Sigrid Kaag. De schaduwpremier van Trouwjournalist Wilma Kieskamp lezen? Het lijkt mij ondenkbaar dat Den Uyl niet een boek over Hans Wiegel zou hebben gelezen of Wim Kok een boek over Ruud Lubbers. Maar dat waren andere politici en andere tijden.

'Probleem' voor iedere lezer is dat die al snel enige sympathie en mogelijk zelfs bewondering voor de huidige D66-leider krijgt. Zeker, zij is ambitieus en wist bijvoorbeeld ook in Nederland snel toegang tot de media te vinden, maar het achterliggende beeld is toch dat van een vrouw die volop haar talenten gebruikt en - zeker internationaal - het nodige heeft gepresteerd.

Beeldvorming is vooral een probleem als 'anderen' doelbewust een negatief beeld van jou proberen neer te zetten. Het goede van het boek van Kieskamp is dat het gewoon een feitelijk beeld geeft, met kritische noten en zonder te vervallen in hagiografie. De kwestie-Van Drimmelen kon de auteur nog net meenemen in het boek.

Behalve 'gewone' zaken die in iedere biografie voorkomen, zoals sociaal milieu, vorming en loopbaan levert het boek inzicht in meer persoonlijke achtergronden, zowel uit haar jeugd als uit haar latere internationale werkzaamheden. Ook die leiden tot een ander beeld dan velen mogelijk hebben. Dat gaat bijvoorbeeld over de combinatie van werkende diplomaat en moeder en over de positie van haar echtgenoot in het Palestijns-Israëlische conflict.

Met die ondertitel heb ik wat problemen, omdat zij enigszins verwarrend is. Schaduwpremier lijkt meer een aanduiding van de oppositieleider, de leider van het schaduwkabinet, zoals in het Verenigd Koninkrijk. De term kan ook nog worden opgevat als 'premier in de schaduw van'. Ze zijn allebei voor Sigrid Kaag niet van toepassing. De intentie die uit het begrip 'schaduwpremier' spreekt, valt echter wel te begrijpen, maar of die 'verwachting' door Kaag wordt waargemaakt, valt nog te bezien.

Over een nog actieve politica kan uiteraard geen afgeronde biografie worden verwacht. Het boek biedt echter al een goed en lezenswaardig beeld van het leven van Sigrid Kaag tot nu toe. Geert Wilders zal moeten beamen dat het mede door hem gecreëerde beeld van haar tamelijk absurd is. Daarom zal hij het boek ook vast niet lezen.


Wilma Kieskamp. Sigrid Kaag. De Schaduwpremier (Amsterdam, 2022)

Het boek De Schaduwpremier staat nu op #1 in de top 10 politieke biografieën van de website poltiekeboeken.com.


Prof. dr. Bert van den Braak is onderzoeker bij PDC en hoogleraar parlementaire geschiedenis aan de Universiteit van Maastricht.

Deze bijdrage stond in