Hé, het gaat vandaag ook over de Grondwet (hebben ze u dat niet verteld?)

woensdag 22 november 2023, 9:40, column van Prof.Dr. Bert van den Braak

Niemand zal het ontgaan zijn dat er vandaag verkiezingen zijn voor de Tweede Kamer. Die zijn nodig vanwege de ontbinding van de Tweede Kamer per 6 december na de in juli ontstane kabinetscrisis. Zo staat het ook in de toelichting van het ontbindingsbesluit van 8 september.

Op 21 oktober jl. verscheen echter ook een wet in het Staatsblad die van belang is, namelijk de wet houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot opneming van bepalingen inzake het correctief referendum.

Op grond van artikel 137 van de Grondwet moet de nieuw te kiezen Tweede Kamer in tweede lezing over die voorgestelde wijziging beslissen (met tweederdemeerderheid).

Aan dit aspect van de verkiezingen van vandaag is geen enkele aandacht besteed. Ik geef toe dat kiezers zich waarschijnlijk niet door de vraag of er wel of niet een correctief referendum moet komen, zullen laten leiden, maar het is nu eenmaal zo dat kiezers (ook) om een oordeel wordt gevraagd over de grondwetsherziening.

Een formaliteit, een 'fictie'? Zeker. Maar niettemin betoogde de Raad van State in 2005 dat er een referendum moest komen over Europese grondwettelijke verdrag, want ook op nationaal niveau konden de kiezers zich immers uitspreken. Over de vraag of dat echt zo is, valt te discussiëren, maar formeel is het zo.

Tenzij, niemand uiteraard aan de kiezers vertelt dat het vandaag ook over de Grondwet gaat.