Kamerkandidaten: een onveranderd beeld

Bert van den Braak, Parlementair Documentatie Centrum Universiteit Leiden

Ondanks geluiden over een elite die is vervreemd van 'de kiezer' komt geen enkele partij met 'andere' Kamerkandidaten. Alle partijen rekruteren hun kandidaten in belangrijke mate uit de politiek-bestuurlijke sector. Dat beeld is bij partijen die zich afzetten tegen 'de elite' niet opvallend anders dan bij gevestigde partijen.

Bij de PVV zijn er bijvoorbeeld tien kandidaten die in Provinciale Staten zitten, vier raadsleden, vijf van de negen Eerste Kamerleden en een Europarlementariër. Enkele van PVV-Kandidaten waren vrijwel uitsluitend werkzaam geweest in de bestuurlijke sector. Van de hoogste geplaatste SP-kandidaten kan de archeologe Sandra Beckerman enigszins als buitenstaander worden beschouwd, al is zij ook raadslid in Groningen. De overige kandidaten van de SP zijn veelal werkzaam als fractie- of partijmedewerker, dan wel zijn raads- of Statenlid.

Bij veel partijen zijn enkele (oud-)beleidsmedewerkers van fracties of partijen kandidaat. Voor de VVD zijn dat Sophie Hermans en Bente Becker, bij het CDA Evert-Jan Slootweg, bij GroenLinks Tom van der Lee, Bart Snels en Laura Bromet. GroenLinks heeft in Paul Smeulders een wethouder op de lijst, bij D66 is de Haagse wethouder (en oud-partijvoorzitter) Ingrid van Engelshoven de hoogste nieuwkomer en het CDA heeft de wethouders René Peters (3) en Harry van der Molen (8) hoog op de lijst. Bij de PvdA is oud-gedeputeerde William Moorslag een kansrijke kandidaat en op de VVD-lijst staan een wethouder (Arne Weverling) en een burgemeester (Albert van den Bosch) redelijk hoog.

Opvallend is dat enkele partijen in de top vakbondsbestuurders op de lijst hebben: Dennis Wiersma (VVD), Gijs van Dijk (PvdA), Lilian Marijnissen en Cem Lacin (SP) en Corrie van Brenk (50PLUS).

Het aantal oud-bewindslieden is wederom redelijk laag: negen (4 VVD, 4 PvdA en 1 bij D66). Vóór 2002 lag dat aantal vaak boven de 25.

Zoals uit de door PDC in samenwerking met Trouw uitgebrachte analyse al werd geconcludeerd speelt regionale herkomst minder een belang en blijft het opleidingsniveau onverminderd hoog. Echt jonge en echt oude kandidaten ontbreken nagenoeg. De PvdA heeft met enkele 'buitenstaanders' (Kirsten van den Hul en Ilco van der Linde) relatief de meeste politieke nieuwkomers. Mochten de peilingen enigszins uitkomen dan ziet het ernaar uit dat tussen de 45 en 50 procent van de Kamer uit leden zonder parlementaire ervaring zal bestaan.

Dat het beeld 'onveranderd' is, is overigens bijna een open deur. Bestuur en maatschappelijke organisaties vormen nu eenmaal bijna een vanzelfsprekende rekruteringsbron, zoals ook specifieke deskundigheid en een hoog opleidingsniveau logische voorwaarden zijn.