Ver van kalme wateren

Dit is een samenvatting van het artikel dat Prashant Sabharwal schreef over de rechtszaak in het Verenigd Koninkrijk over de Brexit. Prashant Sabharwal is als promovendus verbonden aan het Montesquieu Instituut in Maastricht.

De vooruitzichten die de leave-campagne schetste waren voor veel Britten aantrekkelijk. Het Verenigd Koninkrijk zou, eenmaal vrijgevochten en onafhankelijk, met de hele wereld handel kunnen blijven drijven en bovendien flinke financiële besparingen tegemoet zien, met name in de gezondheidszorg. De relatie met de EU en haar lidstaten zou onder de meest gunstige termen geregeld worden waarop de Britse economie alleen maar dynamischer en sterker zou worden.

De realiteit is tot dusver heel anders en lijkt in de toekomst niet veel rooskleuriger te gaan worden. Premier Theresa May kegelde twee weken geleden in een speech twee belangrijke pilaren van de Europese Unie onderuit door te onderstrepen dat het Verenigd Koninkrijk wat betreft immigratie niet aan de voorwaarden van de Gemeenschappelijke Markt zal gaan voldoen en bovendien niet de hoogste juridische autoriteit van het Europese Hof van Justitie zal erkennen. Daarmee lijken de kansen op een ‘soft Brexit’ kleiner te worden en de onderhandelingen meer in de richting van een ‘hard Brexit’ te gaan.

Intern heeft de Brexit ook voor een ander soort discussie gezorgd. Namelijk een over de politieke verhoudingen in het Verenigd Koninkrijk: tussen regering, parlement en de ‘wil van het volk’ (lees: de referendumuitslag). In een rechtszaak tegen David Davis (de minister belast met de Britse uittreding) moet de Queen’s Bench Division of the High Court of England & Wales zich uitspreken over wie het laatste woord heeft over de Brexit. Heeft de regering onder leiding van Theresa May het mandaat om de post-Brexit situatie te bepalen? Welke rol heeft het parlement hier in?

Hoewel dit een fundamenteel en historisch zwaarwegend punt in het Verenigd Koninkrijk is, hoeven we ten aanzien van het referendum niet teveel te verwachten van de uitspraak van het Britse Hooggerechtshof. Het oordeel van het hof zal de uitkomst van het referendum immers niet verwerpen of aanpassen. De zaak zal vooral licht werpen op de vraag in hoeverre de Brexit wordt gezien als onomkeerbaar.

Lees hier het volledige artikel (Engelstalig)