‘Verbeter de lokale democratie stapsgewijs’

maandag 31 oktober 2022, 13:00

Verbeter de lokale democratie, maar doe het stapsgewijs. Dat is de conclusie van de nieuwste Montesquieu-bundel, ‘Om de lokale democratie’, waarin de stand van het lokaal bestuur wordt opgemaakt. Kleine stappen zijn nodig, omdat grote structurele veranderingen zelden worden afgerond. En dat moet voorkomen worden, want het lokaal bestuur staat behoorlijk onder druk. Begin daarom met de zaken die dringend aandacht te behoeven, zoals burgerparticipatie, ondersteuning van het gemeenteraadswerk en steun voor lokale politieke partijen en media. De nieuwste Montesquieu-bundel is nu verkrijgbaar:

‘Het versplintert. Het lokaliseert. Het gaat moeizamer. Het wordt belangrijker. Het wordt drukker. En het gaat erom spannen.’ Deze conclusie van het Montesquieu Instituut, opgetekend na de gemeenteraads­verkiezingen van 2018 in de bundel 'Een goede raad', kan ook in 2022 letterlijk worden herhaald.

Opnieuw is onder regie van het Montesquieu Instituut, na de raadsverkiezingen van maart dit jaar, de stand van zaken rond decentralisatie en lokale democratie in kaart gebracht. Opnieuw heeft een keur aan auteurs, stuk voor stuk scherpe waarnemers van het plaatselijk bestuur, de balans opgemaakt.

In de bundel is er eenstemmigheid over veel: een groeiende druk op de lokale democratie, de versterkte positie van de burgemeester, de zwaarte van het gemeenteraadswerk vanwege de deeltijdfunctie en de versnipperde raadspolitiek, en de financiële tekorten in de gemeenten. De tendens is om dan in complexe structurele ingrepen in het lokaal bestuur te denken teneinde de problemen op te lossen. Maar juist die grote interventies duren vaak lang en worden zelden goed afgerond.

De conclusie van de bundel is daarom hoopvol: maak het niet te groot, te ingewikkeld, te omslachtig. Begin op een kleine, overzichtelijke schaal bij problemen die dringend aandacht behoeven, zoals bijvoorbeeld burgerparticipatie, een betere ondersteuning van gemeenteraadsleden, steun voor lokale partijen en versterking van lokale media. Het gaat immers om onze lokale democratie.

Deze bijdrage stond in