‘Doet de Grondwet wat ze moet doen?’

De basiswaarden van de Grondwet moeten sterker worden uitgedragen. De Grondwet moet gemakkelijker kunnen worden aangepast - om met de tijd mee te gaan. Geef rechters de mogelijkheid om het verloop van het verkiezingsproces te toetsen. De kabinetsformatie moet beter worden geregeld via de Grondwet.

Het is een greep uit de vele adviezen en aanbevelingen uit de bundel die onder regie van het Montesquieu Instituut is gemaakt ter gelegenheid van de 175ste verjaardag van de Grondwet van 1848, gewoonlijk Thorbeckes Grondwet genoemd.

De bundel over De Grondwet van 1848 tot nu, onder eindredactie van Aalt Willem Heringa [Maastricht], Ronald Kroeze [Nijmegen] en Kutsal Yesilkagit [Leiden], omvat in totaal achttien wetenschappelijk artikelen, analyses en evaluaties - afgesloten met een beschouwing of ‘de Grondwet doet wat ze moet doen?’

De bundel doet de meest uiteenlopende voorstellen en suggesties.

De vertrouwensregel - ministers hebben het vertrouwen van het parlement nodig - moet [alsnog] expliciet in de Grondwet worden vastgelegd. Het parlementaire inlichtingenrecht dient te worden aangescherpt. Maak een correctief wetgevingsreferendum mogelijk. Voer de eed voor Kamerleden om het algemeen belang te dienen weer in. Geef politieke partijen een grondwettelijke status. Expliciteer grondwettelijke waarden voor het openbaar bestuur. Regel de overdracht van nationale bevoegdheden aan internationale organisaties, eventueel met een toets of die overdracht bijdraagt aan Nederlandse rechten, belangen en waarden. Grondrechten in de Grondwetten verdienen een voortdurende modernisering en onderhoud. Breid de grondrechtencatalogus uit met democratische rechten. Ook ‘ruimte voor diversiteit’ verdient het een voorwerp van aanhoudende zorg van de regering te worden. Geef de rechter een handvat om grondrechten aan de hand van de beginselen van de democratische rechtsstaat te interpreteren. Maak constitutionele toetsing door de rechter mogelijk.