De triomfmars van premier Sanchez langs de afgrond

Pedro Sanchez is sinds tien dagen opnieuw premier van Spanje, voor de derde achtereenvolgende keer. Sinds vier maanden bekleedt hij ook het roulerende voorzitterschap van de Europese Raad, en bezoekt zo als “stem van Europa” de presidenten van o.a. de VS en China. En sinds precies een jaar is hij bovendien de topman van de Socialistische Internationale. Géén andere Spaanse staatsman stak ooit zo’n drievoudige pluim op zijn hoed, merktekens van ‘politicus van internationaal formaat’. En met dit trio op zak begint Sanchez nu een triomfmars … langs de afgrond.

Hoe lang zijn linkse coalitiekabinet 0.3 aan de macht kan blijven om zijn groen/sociale programma uit te voeren, is een pure gok (Sanchez heeft altijd al hoge risico’s genomen). Dit hangt namelijk af van de grillen van de voortvluchtige Catalaanse agitator Puigdemont in Brussel. Zeven van diens separatistische onderlingen zitten op de wip in het parlement van Madrid. Puigdemont c.s. hebben al eerder bewezen dat zij met plezier een Spaanse regeringsleider onderuit halen, en daar luidruchtig over opscheppen.

Als men hen moest geloven, heeft Puigdemont de kandidaatpremier Sanchez nu zo ver op de knieën geduwd, dat de separatisten eindelijk hun Grote Gelijk (en alle straffen voor hun vergrijpen kwijtgescholden) krijgen.

Het is een open vraag of Sanchez zijn aanhangers over die kregelige vernedering heen kan tillen. Hij redeneert dat de Spaanse kiezers afgelopen juli met een onbetwistbare meerderheid --13,3 miljoen stemmen tegen 11,2-- het monsterverbond van de conservatieve partij PP en de neofascistische Vox hebben afgewezen, en dat hun gezamelijke kandidaatpremier Feijóo op 29 september in het parlement werd weggestemd; en dat dus een tegenovergestelde coalitie de legitieme regering van Spanje moest vormen. Ook al had hij daar de zeven Catalaanse wipzitters voor nodig.

Dit laat echter buiten beschouwing dat Puigdemont -- die met zijn Catalaans-nationalistische bourgeoispartij in dat gewest een even klein maar luidruchtig percentage kiezers telt als de neofascisten in Spanje: pakweg 12 % -- bij Sanchez’ eigen achterban ook evenveel verontwaardigde afkeer opwekt als de Vox-Führer Abascal. (Die is al maanden de drijvende kracht achter een meedogenloze haat- en straatcampagne van PP+Vox in heel Spanje, gewelddaden incluis, om Sanchez als “landverrader” uit de weg te ruimen.)

De tijd zal leren of de oude garde van zijn socialistische partij gelijk had toen zij Sanchez bleef smeken, bij monde van de ervaren expremier Felipe Gonzalez, om uitzinnige eisen van de separatisten te weigeren. Liever opnieuw vervroegde verkiezingen, dan zich voor het karretje van Puigdemont te laten spannen, meende Felipe -- en miljoenen Spanjaarden met hem. Maar nee: onder het motto “ik maak van de nood een deugd” aanvaardde Pedro Sanchez het omstreden akoord.

De vier bladzijden van die overeenkomst vormen een monument van eenzijdige hebberigheid en wederzijds wantrouwen. De twee afspraken die zij elkaar garanderen (een amnestie voor Puigdemont c.s. in ruil voor het jawoord van 7 Kamerzetels) worden afgedaan in welgeteld 140 van de 1547 woorden. De rest van het document biedt schaamteloze geschiedvervalsing, blinde zelfzucht, en de onzinnige belofte van een “internationale verificatiecommissie”.

In deze tekst herhaalt Puigdemont zijn aftandse jammerklacht dat “het Catalaanse volk” sinds 1714 wordt onderdrukt door Spanje, en hem 303 jaar later, in 2017, het “mandaat” gaf om eenzijdig de onafhankelijke Republiek Catalonië uit te roepen (natuurlijk met hemzelf als President), die hij na 8 seconden weer moest opschorten wegens die Spaanse onderdrukking. Een parragraaf verderop laat Sanchez weten dat zijn partij niets van dit alles onderschrijft.

Hier ontbreken echter zulke details als het feit dat dit ‘mandaat’ berustte op een schijnreferendum dat Puigdemont in 2017 hield zonder census en zonder enige controle op de keren dat zijn aanhangers papiertjes in stembussen propten. Of dat de ‘grondwet’ voor zijn Republiek hem het voorrecht gaf om naar wens rechters te benoemen; en dat, als gevolg van het gebrek aan rechtszekerheid, prompt 31,4 miljard euros in bedrijfs- of privé-kapitaal uit de Catalaanse economie wegvluchtte. Voorafgegaan door Puigdemont zelf, die tijdig (terwijl de ‘ministers’ van zijn Republiek achter Spaanse tralies verdwenen en pas 44 maanden later werden vrijgelaten) in de kofferbak van een bevriende automobilist over de grens vluchtte. In Brussel bezorgde zijn partij hem een goed vertoeven als Euro-MP. (Overigens eist Puigdemont in het akkoord dat al die “bedrijven die in afgelopen jaren vertrokken waren”, naar Catalonië teruggelokt moeten worden.) (*)

Indien de ‘internationale verificatie’ volgens de separatisten aangeeft dat Sanchez de afspraken niet nakomt, kunnen zij hun zeven Kamerzetels aan die van PP+Vox toevoegen om Sanchez-3 ten val te brengen. Bijvoorbeeld, als Puigdemont over een jaar een klap op de vuurpijl nodig zou hebben voor zijn triomfantelijke terugkeer naar de regionale politiek van Catalonië.

In zo’n geval staan Spanjes vooruitstrevende kiezers voor een emotioneel zwaarbeladen keus. Gaan zij Sanchez laten vallen omdat hij, ondanks alle waarschuwingen, het risico heeft genomen om Puigdemont wit te wassen? Of zullen zij zich bedenken dat de PP onder leiding van Aznar en Feijóo de neofascisten heeft witgewassen; en dat Sanchez wegstemmen betekent dat de Vox-Führer vice-premier van Spanje wordt?

Een kanttekening: De huidige loco-burgemeester van Valencia, Juan Manuel Badenas, plaatselijke Gauleiter van Vox, predikt ter lering van de bevolking dat “er niets mis aan is, een nazi te zijn”. De PP, die hem verleden maand heeft benoemd op deze post in Spanje’s op twee na grootste stad, vindt het niet nodig hier enige uitleg over te verstrekken.

Zie ook mijn bijdrage van 30-10-2017 “Mislukt en al, de Catalanexit blijft een ramp...”