Columns & Analyses - Hoofdinhoud

Telefoongesprek eerder dit jaar: "Dijsselbloem". Andere kant van de lijn: "Oh, ja dag, met eh Winnie, Winnie Sorgdrager". Dijsselbloem: "Hee, dag." Sorgdrager: "Vind je het goed als we tutoyeren?". Dijsselbloem: "Ja hoor". Sorgdrager: "Nou Jeroen, we hebben hier bij de Raad van State - je weet toch dat ik daar lid van ben, nou ja tot 1 mei dan - [Dijsselbloem fronst] een beetje zitten vergaderen over de opvolging van Piet Hein". Dijsselbloem: "Zo, interessant". Sorgdrager: "Ja, je weet dat het kabinet Thom, Thom de Graaf als opvolger wil, maar dat zien ze bij ons niet allemaal zitten. Zou jij niet willen solliciteren? Al is het maar om het kabinet het beetje te stangen." Dijsselbloem: "Vinden jullie Thom niet goed? Hij is toch jouw partijgenoot?" Sorgdrager: "Thom is prima, maar de anderen vinden niet dat het een gelopen race moet zijn. Ze willen een andere procedure. En ja, ik ga toch weg."

De onderhandelingen over de Europese meerjarenbegroting voor 2021-2027 beloven als vanouds een slagveld te worden. Voor Nederland geldt dat de kans bestaat dat het flink meer zal moeten gaan betalen.

Grondwetsvoorstellen moeten een ingewikkelde en langdurige procedure van besluitvorming ondergaan. Dat is niet voor niets het geval. Uitgangspunt is dat bepalingen in de Grondwet resistent dienen te zijn tegen plotseling opkomende en tijdgebonden politieke opwellingen. Constitutionele instituties zijn te kostbaar om in een vloek en een zucht te veranderen. Op zulke instituties kan men maar beter zuinig zijn.

Gisteren werd melding gemaakt van het aanstaande vertrek als Tweede Kamerlid van Linda Voortman. NOS Teletekst deed dat met een bericht waarin werd verwezen naar een affaire uit 2014 over mogelijk gelekte informatie. Dat bleek toen echter al snel geen affaire te zijn.

Europa komt voorlopig niet tot de beloofde ambitieuze projecten. Dus geen apart budget voor de eurozone, noch een EU-minister van Financiën. Verder geen ruimere spreiding van de vluchtelingen. Geen minimum voor het belasten van bedrijven of Google en Facebook. Tenslotte geen versneld klimaatbeleid. Dergelijke wetgeving kan alleen nog als de top van juni dit beslist. Daar ziet het niet naar uit.

Bekend is het voorbeeld van het brand roepen in een vol theater. Dat zou tot beperking van de vrijheid van meningsuiting moeten kunnen leiden omdat er een ‘clear and present danger’ is dat door de paniek die door die uitlating ontstaat mensen in het gedrang komen, onder de voet worden gelopen waardoor er slachtoffers zullen vallen. Brand roepen als er echt brand is, is natuurlijk dan wat anders! Eenzelfde woord in twee verschillende situaties geeft aanleiding tot verschillende reacties.

Deze verkiezingen markeren de doorbraak van identiteitspolitiek in de gemeenten.

Nu het stof van de gemeenteraadsverkiezingen is neergedaald komt één boodschap krachtig naar voren: de gemeente doet er weer toe en de lokale gemeenschap komt terug als de belangrijkste politieke gemeenschap.

De kernvraag van het referendum woensdag over de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten gaat over de verhouding tussen bescherming van de democratische rechtsorde aan de ene kant en bescherming van de persoonlijke levenssfeer aan de andere. Zijn die twee vereisten te verenigen als de AIVD en de MIVD bevoegdheden krijgen om digitaal opdrachtgericht onderzoek te doen?

Soms doen woorden er heel letterlijk toe. Bijvoorbeeld in de katholieke mis tijdens de consecratie. Als de priester dan niet precies de goede woorden spreekt, wordt een ouwel geen hostie. Blijft brood gewoon brood. In het staatsrecht kennen we dat verschijnsel ook. Bijvoorbeeld bij het afleggen van de eed. Als straks de 9.000 nieuwe raadsleden worden geïnstalleerd gaat het ongetwijfeld wel weer ergens mis. Is zo iemand dan wel raadslid geworden? Zeker aan de verhaspeling ‘zo waarlijk helpe mij almachtig, God’ wordt dan terecht zwaar getild.

Kort geleden hield de minister van BZK, Kajsa Ollongren, in Nijmegen de ‘Burgemeester Daleslezing’, genoemd naar haar legendarische voorganger als minister, daarvoor een even legendarische burgemeester van Nijmegen. In haar rede ging de minister in op de betekenis van de Grondwet voor het maatschappelijk leven; daarbij stelde zij artikel 1 (het ‘gelijkheidsartikel’) centraal.