Drie ministers of toch één? Het is een rommeltje

maandag 30 juni 2025, 12:10, column van Prof.Dr. Bert van den Braak

Op 19 juni jl. traden nieuwe ministers en staatssecretarissen aan om vacatures op te vullen ontstaan door het vertrek van PVV-bewindspersonen. De wijze van opvolging van minister Faber van Asiel en Migratie was opmerkelijk en had ook de meeste moeite gekost. Hoe werd dat geregeld?

Het beste is om te kijken naar het formele koninklijk besluit (KB) over de benoeming. Daarin staat dat minister Van Weel van Justitie en Veiligheid tevens werd belast met het beheer van het ministerie van Asiel en Migratie. Daarnaast werden taken op dat terrein toebedeeld aan de ministers van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) en van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).

Tot zover niets bijzonder.

Maar wie nu op de website van het ministerie van Asiel en Migratie kijkt, ziet dat er drie ministers op dat departement zouden zijn, één 'van' (Van Weel) en twee 'voor' (Keijzer en Van Hijum). Die aanduiding werd ook gebruikt in een Kamerbrief over nadere invulling van de portefeuille.

In het Tweede Kamerdebat over twee belangrijke wetsvoorstellen op het gebied van asiel voerde naast Keijzer (als minister van VRO) Van Weel het woord. En hoe kondigde de Kamervoorzitter hem aan? De minister van Justitie en Veiligheid. Zo staat het ook vermeld bij de aanwezige ministers. Weet de Tweede Kamer zelf wel hoe het zit?

'Ministers voor' zijn ministers zonder portefeuille en zij worden als zodanig benoemd. Dat was bijvoorbeeld in 2021 het geval toen er in het kabinet-Rutte IV liefst acht van dergelijke ministers waren.

Ook toen minister Ollongren in 2019 tijdelijk werd vervangen, vond bij KB de benoeming van minister van Defensie Ank Bijleveld tot minister zonder portefeuille plaats om haar in die hoedanigheid te belasten met de aangelegenheden betreffende de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst.

Aangezien er nu geen ministers zonder portefeuille zijn benoemd en dus ook geen 'ministers voor' is de informatie op de site van het ministerie van Asiel en Migratie onjuist en zelfs misleidend en dat gold ook voor de kamerbrief.

De ministers van VRO en SZW hebben er taken bij gekregen. Dat komt vaker voor (denk aan de overgang van emancipatie van SZW naar Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)). Dat betekent echter niet dat de minister van OCW nu ook de formele titel minister voor emancipatie mag voeren.

Er is maar één minister op het ministerie van Asiel en Migratie, dat is Van Weel.